روان شناسی و روان شناسی کودک و نوجوان

»» تقویت اعتماد به نفس در دختران

تقویت اعتماد به نفس در دختران

نتایج تحقیقات بی‌شماری نشان می‌دهند که دختران در سنین بین 14-10 سالگی به طور محسوسی دچار ضعف اعتماد به نفس می‌شوند (بیکس، 1994) براساس این یافته‌ها، دختران در آغاز سن مدرسه و شروع دبستان از خودپنداره‌ی بالاتر و اعتماد به نفس بیشتری نسبت به پسران برخوردارند. در حالی که در طی سال‌های پایانی دبستان و آغاز دوران نوجوانی این نسبت بر عکس شده و دختران دچار ضعف و کاهش اعتماد به نفس می‌شوند. این امر می‌تواند ناشی از نظام آموزشی، دیدگاه‌های فرهنگی و نحوه‌ی تعاملات اجتماعی، درباره‌ی نقش جنسیتِ نوجوانان باشد.

پژوهش‌های متعددی نشان می‌دهند که دانش‌آموزانِ پسر در مقایسه با دانش‌آموزانِ دختر سؤالات بیش‌تری در کلاس درس عنوان می‌کنند و به جزئیات، بیش‌تر از دختران دقت می‌کنند.

دیبولد (1995)، طی تحقیقی به این نتیجه رسیده که نوجوانانِ دختر در مقایسه با نوجوانان پسر، بیش‌تر دچار اضطراب، فشار روانی و افسردگی می‌شوند.

یکی از عوامل مؤثر در کاهش اعتماد به نفس و ضعف خودپنداره‌ی دختران، بلوغ جنسی و تغییرات جسمانی آنان است. به طور معمول دختران 2 الی 3 سال زودتر از پسران بالغ می‌شوند؛ و همین امر موجب می‌شود که آنها با پختگی کم‌تری با این فرایند روبه‌رو شوند.

به عبارت ساده‌تر، یک دختر در 11-10 سالگی مراحل بلوغ خود را طی می‌کند؛ در حالی که یک پسر در حدود 14-13 سالگی‌ ـ یعنی حدود 3-2 سال بعد از دختر به این مرحله می‌رسد. در طی این مدت دختران ناگهان با تغییراتِ جسمانی گوناگونی روبه‌رو می‌شوند که برای آن‌ها محدودیت‌هایی را نیز به همراه می‌آورد. این احتمال وجود دارد که افسردگی و ضعفِ خودپنداره‌ی دختران ناشی از احساس نارضایتی آنان نسبت به وضعیت ظاهر و تن‌انگاره‌ی خود باشد. زیرا ضعف تن‌انگاره، ازدیاد وزن، و زیبایی ظاهر برای دختران بسیار مهم‌تر از پسران است. در مواردی نیز، دختران نمی‌توانند خود را با این تغییراتِ جسمانی، سازگار کرده، آن را بپذیرند. در نتیجه خودپنداره‌ی آنان لطمه دیده و دچار ضعف اعتماد به نفس می‌شوند.

دکتر اسمیت (1988) می‌گوید: «پسران برای ماجراجویی و قدرتمندی تشویق می‌شوند، در حالی که دختران برای وابستگی و محتاط بودن‌.» زمانی که پسری دچار مشکل می‌شود، او را تشویق می‌کنند تا درصدد مبارزه با آن مشکل برآید. در حالی که وقتی دختری در چنین شرایطی قرار می‌گیرد، با گفتن: «اجازه بده تا کمک کنیم ...» و یا حتی بدتر از آن، «بگذار ما این کار را برایت انجام دهیم ...»، درصدد رفع مشکل او برآیند و این موضوع، مفهومی از احساس «درماندگی آموخته شده» دربردارد. به عبارت ساده‌تر، او را به ناتوانی و وابستگی عادت می‌دهیم. دکتر اسمیت معتقد است که می‌توان دختر را نیز هم چون پسران افرادی قوی و متکی به نفس بارآورد. وی نکات زیر را به منظور راهنمایی والدین و مربیان یادآور می‌شود:

1ـ اجازه دهید که دخترتان نیز با شن و خاک بازی کند و از این که خود را کثیف کند ناراحت نشوید.

2ـ به دخترتان اجازه دهید که با حیوانات خانگی، پرندگان، ماهی‌ها و لاک‌پشت، ... بازی کند.

3ـ والدین می‌توانند دخترانشان را نسبت به انجام کارهای فنی گوناگون، تشویق کنند و آنان را با وسایل و ابزارآلاتی مثل میخ، چکش، آچار و از این قبیل آشنا سازند. حتی اجازه دهند ضربه‌ای هم با چکش روی دست خود بزنند.

اسموتنی (1995)، توجه به نکات زیر را برای رشد و ارتقاء اعتماد به نفس دختران لازم و ضروری می‌داند:

1ـ دختران خود را تشویق به مطالعه‌ی زندگی‌نامه‌های زنان سرشناس و برجسته‌ی تاریخ، علوم،‌هنر، ورزش و... کنید.

2ـ سعی کنید کودکانِ خود را به مشاهده‌ی فیلم‌هایی تشویق کنید که هم مردان و هم زنان دارای نقش‌های مثبت و سازنده‌ای در آن باشند.

3ـ به سؤالات دخترتان به همان میزان که به سؤالات پسرتان اهمیت می‌دهید، توجه کنید. با آنها درباره‌ی روابط خانوادگی، دوستی‌ها و مباحث مختلف فرهنگی ـ اجتماعی صحبت کنید.

دکتر ایگل و کلمن (1994)، در این زمینه توصیه می‌کنند:

ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محسن ( دوشنبه 89/3/3 :: ساعت 10:6 صبح )

»» دوستی از جنس خودم

دوستی از جنس خودم
مروری اجمالی بر رابطه نوجوان با همسالان

همسالان در رشد روانی و اجتماعی غالب نوجوانان نقش عمده ای دارند، به خصوص در جامعه امروزی ما که سن ورود به بازار کار و پذیرش مسئولیت خانوادگی به طور روز افزونی به تاخیر افتاده است، دوره نوجوانی بر خلاف گذشته طولانی تر شده و به موازات آن نقش همسالان در این دوران، اهمیت بیشتری یافته است. روابط با همسالان در سالهای نوجوانی زمینه ای است برای روابط بزرگسالی، روابط اجتماعی، روابط کاری و... .

دختر یا پسر نوجوانی که در طی این دوره یاد نگرفته است چگونه با افراد همجنس خود کنار بیاید و یا روابط درستی با افراد جنس مخالف برقرار کند در بزرگسالی با مسائل و مشکلات زیادی رو به رو خواهد شد.

مطالعه یونیس و اسمولار(1995) نشان داده است که از هر سه نوجوان بیش از دو نفر عنوان کردند که دوستان نزدیک، آنها را بهتر از والدینشان درک می کنند؛ و اینکه آنان با دوستانشان بیشتر احساس می کنند که"خودشان" هستند؛ و دیگر اینکه در این برهه از زندگی بیشتر تمایل دارند از دوستانشان بیاموزند تا از والدینشان. اگر والدین در این دوران رفتاری خصومت آمیز،سهل انگارانه یا استثمارگرانه با نوجوان داشته باشند، همسالان نه تنها مفری برای نوجوانان محسوب می شوند بلکه او را درک کرده و از او حمایت می کنند و همین مساله باعث فاصله افتادن بیشتر بین نوجوان و خانواده می شود.

تا قبل از دوره نوجوانی افراد بیشتر وقت خود را با خانواده سپری می کنند و به برقراری رابطه نزدیک و عاطفی با اعضای خانواده اهمیت بیشتری می دهد اما از نوجوانی به بعد طبق آمارهای بدست آمده نوجوانان 52 درصد وقت خود را با همسالان، 27 در صد اوقات را تنها و فقط 19 در صد زمان خود را با خانواده سپری می کنند. به علت همین ارتباط زیاد نوجوان با همسالان است که مساله"همنوایی با فرهنگ همسالان" در این سنین از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

همنوایی با فرهنگ همسالان
نیاز به همنوایی با همسالان برحسب زمینه اقتصادی-اجتماعی، روابط با والدین و سایر بزرگسالان، محیط مدرسه و عوامل شخصیتی فرق می کند. برای مثال نوجوانانی که گرایش زیادی به سرزنش خود دارند( یعنی از خودپنداره ضعیف تری برخوردار هستند) بیش از سایر نوجوانان، به همنوایی با همسالان می پردازند در مقابل نوجوانانی که عزت نفس زیادی دارند و احساس توانایی می کنند با همسالان خود کمتر همنوایی می کنند.

نیاز به همنوایی با همسالان از اواسط کودکی آغاز شده و تا اوایل نوجوانی ادامه دارد و سپس از اواسط نوجوانی تا اواخر آن کاهش تدریجی دارد. با توجه به مطالبی که عنوان شد نباید این تصور در شما ایجاد شود که رابطه با همسالان در دوره نوجوانی خالی از فایده است بلکه می توان گفت رابطه نوجوان با همسالان همچون چاقوی دو لبه است یعنی همانطور که این رابطه زیاد نوجوان با همسالان، باعث فاصله افتادن وی از خانواده شده و در بعضی از موارد موجب یادگیری رفتارهای نادرست از همسالان می شود؛ اما از طرف دیگر این رابطه دارای فواید بسیاری نیز است.

نیاز به همنوایی با همسالان از اواسط کودکی آغاز شده و تا اوایل نوجوانی ادامه دارد و سپس از اواسط نوجوانی تا اواخر آن کاهش تدریجی دارد.
فواید دوستی نوجوان با همسالان
1- نوجوانان وقتی با همسالان خود رابطه دوستی برقرار می کنند مشکلاتشان را به صورت درد دل بیان کرده تا از تنهایی و اضطراب رهایی یابند بنابراین در بسیاری از مواقع رابطه نوجوانان با همسالان دارای "ویژگی حامیانه" است.

2- دوستی های دوره نوجوانی، فرصتی برای کشف خویشتن و درک عمیق تر دیگران است چرا که از طریق این ارتباط سالم، نوجوان نسبت به نقاط ضعف، قدرت، نیازها و آرزوهای دیگران حساس شده و در نتیجه خودشان و به تبع آن اطرافیانشان را بهتر و بیشتر شناخته و احساس همدلی بیشتری می کنند که این احساسات و برداشتها، جز آن دسته تجربیاتی است که در کانون خانواده بدست نمی آید و فراسوی چارچوب خانوادگی است.

ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محسن ( دوشنبه 89/3/3 :: ساعت 10:6 صبح )

»» شخصیت و اختلالات [12]

شخصیت و اختلالات [12]
آموزشی 2 [23]
اختلالات روانی [67]
تربیت [23]
کودکان [35]
مقاله های آموزشی3 [36]
اعتماد وعزت نفس [12]
اعتیاد [14]
ایران [16]
مذهبی و اسلامی [33]
مشاوره وروان شناسی [37]
20 مقاله 1 [22]
مشاوره و روان شناسی [49]
روان شناسی ومشاوره 2 [70]
جملات قصار [16]
بیست مقاله 4 [21]
بیست مقاله کامل [20]
بیست مقاله 3 [27]
بیست مقاله 6 [27]
بیست مقاله 5 [23]
بیست مقاله 7 [25]
بیست مقاله 8 [29]
عکس بازیگر خارجی زن [9]
مدیریت [13]