برخی جرائم تلفن همراه ، اس ام اس ، بلوتوث و وسایل شنود
پروندههایی در خصوص فیلمبرداری غیرمجاز به وسیلهی موبایل در اماکن عمومی خاص بانوان از جمله میهمانیها، ورزشگاهها و استخر بانوان در محاکم قضایی مطرح است که در آن تعدادی از بانوان قربانی مورد سوء قصد جنسی و حتی جانی قرار گرفتهاند.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران ضمن تشریح امکانات و جرایم موبایلی و نحوه پیشگیری از آنها با توجه به پروندههای مطرح، به بیان انتظار دادسرا از دستگاههای مربوطه برای برخورد با جرایم حوزه تلفن همراه پرداخت و تاکید کرد که اگر اقدامات لازم برای کنترل پیامک وجود نداشته باشد دادسرا مجبور است راسا وارد شود.
مسوول دفتراینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران در گفتوگو با خبرنگار حقوقی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان اینکه هر فناوری دارای سه بخش فنی، پلیسی و قضایی است و با وزارت ارتباطات، نیروی انتظامی و دستگاه قضایی مرتبط است، اظهار داشت: در کنار این سه مورد، مبحث محتوایی نیز وجود دارد که به وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی، وزارت اطلاعات، سازمان تبلیغات و ارگانهای دخیل در این امر برمیگردد.
وی بررسی در حوزههای مختلف شبکهی ارتباطات سیار یا GSM، را از زوایای گوناگون امکانپذیر دانست و تصریح کرد: به طور طبیعی در بخش فنی، بیان عملکرد، قابلیت و نحوهی کنترل شبکهی ارتباطات سیار برعهدهی وزارت ارتباطات، مسایل پلیسی به عهده ضابطان قضایی و مباحث حقوقی و قضایی به عهده دادسرا و دستگاه قضایی است.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران، با بیان اینکه شبکههای GSM مشابه شبکههای ارتباطی و مخابراتی هستند، با این تفاوت که به صورت بیسیمی کار میکنند، ادامه داد: پس از روشن کردن تلفن همراه، این دستگاه به طور دائم با مرکز در حال هماهنگ شدن است که از همین مرحله مسایل امنیتی و حقوقی مطرح میشود.
دستگاههایی برای کنترل و شنود ارتباطات وجود دارد و ممکن است در جامعه یافت شود
وی افزود: معمولا بخشی از مشخصات تلفن همراه در مراکز ثبت میشود ولی این امر بدین معنا نیست که فرد دیگری این مشخصات را دریافت و ثبت نکند. متاسفانه دستگاههایی برای کنترل و شنود ارتباطات وجود دارد و ممکن است در جامعه نیز یافت شود. دستگاه مذکور برای شنود کل ارتباطات یک مجتمع مسکونی، شرکت و هر مکان دیگری ممکن است با انگیزههای مختلفی از جمله اقتصادی، ورود به حریم خصوصی افراد و غیره مورد استفاده غیر مجاز قرار گیرد.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران، با اشاره به این موضوع که هر فناوری دارای یکسری تسهیلات و همچنین یکسری آسیبهاست، ادامه داد: امکان شنود مکالمات تا محدودهای در تلفنهای سیار و بیسیم و همچنین خط ثابت با گوشی بیسیمی وجود دارد که با برد بیشتر به دلیل ایجاد تداخل در شبکههای بیسیم پلیس، اورژانس، آتشنشانی و... از سوی وزارت ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تخلف محسوب میشود.
وی با اشاره به شماره تلفن همراه به عنوان دیگر مشخصهی این دستگاه که بر روی سیم کارت حک شده است، در مورد کپی سیم کارت، اظهار داشت: متاسفانه دستگاههای کپی سیم کارت در بازار یافت میشود که به اندازه flash memory یا cool disk است و با قرار گرفتن سیم کارت داخل آن و اتصال به کامپیوتر کپی صورت میگیرد. از طریق نرمافزار کامپیوتر، امکان کپی سیم کارت بر روی چند سیم کارت دیگر که به صورت خام یافت میشود، وجود دارد.
مردم، تلفن همراه خود را بدون سیم کارت در اختیار مراکز تعمیر موبایل قرار دهند
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران، با بیان اینکه کپی سیم کارت همانگونه که دارای کاربرد مثبت است، دارای کاربرد منفی و غیرمجاز نیز هست و میتوان به برقراری ارتباطات غیرمجاز از طریق کپی سیم کارت اشاره کرد که مسوولیت آن بر عهدهی صاحب سند سیم کارت است، به مردم توصیه کرد: تلفن همراه خود را در اختیار افراد ناشناس و غیرمطمئن قرار ندهند. همچنین تلفن همراه را بدون سیم کارت در اختیار مراکز تعمیر موبایل قرار داده و در صورت خریداری سیم کارت دست دوم از سیم کارتهای اصلی که در داخل کارت اولیه قرار دارد استفاده کنند.
وی با بیان اینکه موبایلهای جدید دارای قابلیتهایی از جمله حافظه و پردازش بالا، امکان پخش صوت و تصویر، امکان ضبط صوت و تصویر است و برخی نیز به صورت میکرو کامپیوتر کوچک (pocket pc) عمل کرده و دارای سیستم عامل برای نصب برنامههای مختلف است، تصریح کرد: اگر فرد تدابیر کنترلی را رعایت نکند، به میزان افزایش قابلیتهای تلفن همراه، دچار آسیبها و مشکلات بیشتری خواهند شد.
پروندههایی درباره فیلمبرداری غیرمجاز تلفن همراه در اماکن عمومی مطرح است
وی با تاکید بر اینکه مردم باید مراقب باشند تا مخاطب دوربینهای تلفن همراه در مجالس و محافل خصوصی قرار نگیرند، یادآور شد: پروندههایی در خصوص فیلمبرداری غیرمجاز به وسیلهی تلفن همراه در اماکن عمومی خاص بانوان از جمله میهمانیها، ورزشگاهها و استخر بانوان در محاکم قضایی مطرح است که در آن تعدادی از بانوان قربانی مورد سو قصد جنسی و حتی جانی قرار گرفتهاند.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای تهران با اشاره به قابلیتهای ارتباطی تلفن همراه در حوزه محدود از جمله infrared و Bluetooth خاطر نشان کرد: متناسب با قابلیت گوشی امکان Bluetooth میتواند حوزهی وسیعتری را در بر بگیرد. در زمان فعال کردن Bluetooth، گوشیهای دارای قابلیت اجرای نرمافزاری، با ارسال ویروسهای مخرب همراه با یک تصویر میتوانند نظیر تروجان در اینترنت عمل کنند و در نهایت باعث اختلالات و تخلیهی تلفن همراه شوند.
قاچاقچیان و زنان خیابانی ازطریق بلوتوث با دیگران ارتباط برقرار میکنند
وی Bluetooth را راهی برای برقراری ارتباط محدود در جامعه عنوان کرد و گفت: افرادی نظیر قاچاقچیان و زنان خیابانی در اماکنی نظیر مجتمعها، پاساژها و حتی هتلها با استفاده از این روش اقدام به برقراری ارتباط با افراد میکنند که در نهایت ممکن است برای مخاطبان مشکلاتی را ایجاد کند. در حوزهی Bluetooth موارد ارسالی از فیلمهای آموزشی و مناسبتها شروع و به کلیپهای طنز و در نهایت به مباحث غیراخلاقی و غیراخلاقی تند ختم میشود.
اخیرا در حوزههای SMS و بلوتوث بحث توهین به مقدسات مطرح شده است
وی با اعلام اینکه اخیرا نیز در حوزههای SMS و Bluetooth مبحث توهین به مقدسات مطرح شده است یادآور شد: دیدن هر فیلم مخرب متناسب با سن افراد تاثیرگذار است. این مقوله خاص ایران و دین مبین اسلام هم نیست و در اروپا و اغلب کشورهای جهان مصادیق و محتوای مربوط به سنین زیر و بالای 18 سال تفکیک شده است. در این کشورها به دلیل رعایت حقوق و شخصیت، افراد در جامعه حتی والدین حق سلب حقوق فرزندانشان چه در ارایه امکانات و چه در خودداری از آن را ندارند.
مخابرات نمیتواند کنترلی نسبت به بلوتوث داشته باشد
دستگاههای فنی و امنیتی درباره کنترل و سالم سازی پدیده بلوتوث تدبیر کنند
وی خاطر نشان کرد: به دلیل استفاده و به کارگیری Bluetooth در فاصلههای محدود، سیستم عمومی مخابرات نمیتواند کنترلی نسبت به آن داشته باشد، مگر این که با استفاده از امکاناتی قابلیت Bluetooth حداقل در مراکز عمومی محدود شود و بجاست که دستگاههای فنی و امنیتی در خصوص کنترل و سالم سازی این پدیده اجتماعی تدابیری بیاندیشند.
پروندههایی در رابطه با جرایم صورت گرفته از طریق SMS مطرح است
وی با اشاره به SMS و MMS از دیگر قابلیتهای تلفن همراه و اینکه پروندههایی در رابطه با جرایم صورت گرفته از طریق SMS در دستگاه قضایی مطرح است از توضیح چگونگی تخلف، خودداری و دلیل آن را ویژگیهای خاص اینگونه پروندهها عنوان کرد.
بااعمال فیلترینگ اینترنت،ارسالSMSهای غیراخلاقی وتوهین به مقدسات درحال افزایش است
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران، با بیان اینکه با اعمال فیلترینگ اینترنت، ارسال SMSهای غیر اخلاقی و توهین به مقدسات در حال افزایش است، گفت: جلساتی پیرامون این مساله با وزارت ارتباطات داشتهایم، آمار دقیقی از این SMSها در دست نیست ولی مردم خود میتوانند در این مورد قضاوت کنند و هر فرد میتواند تعداد SMS های دریافتی مفید، خنثی و هرزه را بررسی آماری کند.
کنترل SMS لازم است
وی با تاکید بر لزوم کنترل SMS در کشور اظهار داشت: اکنون مباحث کنترلی در مورد SMS احساس میشود و وزارت ارتباطات باید آماری در این مورد تهیه کند و در صورت نیاز جهت مجوزهای لازم از سوی قوهی قضاییه و دادستان محترم تهران به عنوان مدعیالعموم مشکلی وجود ندارد و در این مورد همکاریهای لازم را داشته و دارند.
در کنار هر قابلیتی، تدابیر کنترلی صورت نمیگیرد تا امکان سوءاستفاده کاهش یابد
وی در رابطه با MMS نیز اظهار داشت: متاسفانه در کنار ایجاد هر قابلیتی، تدابیر کنترلی، نظارتی و امنیتی لازم صورت نمیگیرد تا امکان سوءاستفاده را کاهش و در نهایت سبب کاهش جرایم شود. در کنترل و نظارت نمیتوان از لفظ صد در صد استفاده کرد اما میتوان کنترل نسبی را ایجاد تا نیاز متوسط جامعه پوشش داده شود. متاسفانه در ایران قابلیتهای مختلف تلفن همراه ایجاد شده اما به ملاحظات کنترلی و امنیتی توجه نمیشود و وزارت ارتباطات و شرکت ارتباطات سیار باید پیش از ارایهی امکانات و قابلیتهای جدید که جنبه تجاری دارد به کنترل آسیبهای اجتماعی و فرهنگی توجه بیشتری داشته باشند.
با درخواست توقف قابلیتMMS تا ارایه طرح کنترلی،وزارت ارتباطات مجبور به توقف کار شد
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران، با تاکید بر مقولهی پیشگیری خاطر نشان کرد: با استفاده از امکان MMS فیلمهایی از افراد گرفته شده و به وسیلهی آن اقدام به اخاذی از فرد کرده که در صورت تن ندادن به خواستههای نامناسب آن فرد، امکان ارسال تصویر برای همه در کوتاهترین زمان وجود دارد بنابراین پیشگیری از سوی دستگاههای دولتی و تدابیر کنترلی از سوی مردم، هر دو باید صورت گیرد. بر اساس پروندههای مطروحه در دادسرای ارشاد و دفتر اینترنت دادسرای تهران، درخواست توقف قابلیت MMS تا ارایه طرح کنترلی از سوی وزارت ارتباطات مطرح و وزارت ارتباطات مجبور به توقف کار شد.
ناچار به متوقف کردن قابلیت MMS شدیم
وی ادامه داد: در مواردی از طریق اینترنت با انتشار تصاویر و فیلمهای خصوصی از برخی هنرمندان، در واقع امکان پیشرفت از آنها گرفته شده است و ممنوعالتصویر شدهاند، البته در مواردی نیز خود آنها مقصر نبودند. این در حالی است که با در دسترس بودن تلفن همراه در سطح تعداد 24 میلیون مشترک تلفن همراه در سراسر کشور در مقایسه با اینترنت، این مورد افزایش مییافت و ما ناچار به متوقف کردن قابلیت MMS تا اتخاذ تدابیر امنیتی و ملاحظات لازم شدیم.
وی یادآور شد: به عنوان مثال، فیلم شخصی فردی منتشر میشود، حق شکایت برای شناسایی فرد مرتکب به انتشار این فیلم برای شاکی محفوظ است که پس از تشکیل پرونده در دستگاه قضایی، پرونده به کارشناسان ارجاع میشود و از مراکز مخابراتی، دیتا و اینترنتی استعلام صورت میگیرد که آخرین وضعیت ارتباطی این تلفن همراه چگونه است؟ در کشورهای اروپایی و آمریکایی همهی سوابق فنی ارتباطات انجام شده ثبت میشود و در فاصله سه تا شش ماه ارتباطات قابل پیگیری است.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران، با بیان اینکه در سال 81 – 80 کمیتهی جرایم رایانهیی زیر نظر معاونت توسعهی قضایی دستگاه قضایی، پیشنویس قانون جرایم رایانهیی را تهیه و به دولت ارسال کرده و پس از ارسال به مجلس شورای اسلامی در حال طی کردن مراحل نهایی در مجلس شورای اسلامی است، اظهار داشت: لازم به ذکر است که با توجه به حوزهی فناوری ارتباطات پیشنویس مذکور نیازمند طرح مباحثی جدید است و باید در آن مسایلی گنجانده شود؛ ضمن آنکه روند تصویب نباید کند شود.
در برخورد با جرایمی که از طریق موبایل انجام میشود، خلا قانونی نداریم
وی با تاکید بر اینکه در برخورد با جرایمی که از طریق موبایل انجام میشود، قوانین موجود به ویژه قانون مجازات اسلامی قابل استفاده است، خاطر نشان کرد: برای رسیدن به نقطهی ایدهآل باید اقداماتی صورت گیرد اما اکنون برای برخورد با این مسایل خلا قانونی احساس نمیشود اما نکتهی قابل توجه چگونگی اثبات جرم از سوی مجرم است که این اقدام را با استفاده از امکانات موجود تا حد امکان میتوان انجام داد.
جلساتی برای بررسی پیشنویس قانون جرایم اینترنتی در حال برگزاری است
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران خاطر نشان کرد: اکنون جلساتی برای بررسی پیشنویس قانون در حوزهی جرایم اینترنتی در حال برگزاری است که مواردی که در آن لحاظ نشده با تبادلنظر کارشناسی گنجانده شود و در موارد تشدید مجازات و گستره جرم، تغییرات لازم صورت گیرد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا زمینهی پیگیری و کنترل SMS و Bluetoothهای ارسالی وجود دارد یا خیر؟ اظهار داشت: امواج ارسالی از سوی تلفنهای همراه چه شبکه ارتباطات سیار و چه Bluetooth قابل پیگیری و بررسی است ولی لازم است بخشهای فنی و پلیسی کنترل لازم را داشته باشند.
وی ادامه داد: در برخورد با جرایمی که به وسیلهی تلفن همراه انجام میشود میتوان مشابه دیگر فنآوریها از قوانین موجود استفاده کرد و نکتهی مهم، بررسی فنی و استناد آن جرم به مجرم است که کار کارشناسی حرفهیی میطلبد و لازم است دستگاههایی از جمله دادسرای تهران و به طور اخص دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب، پلیس و به طور ویژه ادارهی کل جرایم رایانهیی زیر نظر معاونت آگاهی ناجا در این زمینه تقویت شوند.
هنوز توان پلیسی لازم برای شناسایی جرایم موبایلی وجود ندارد
وی با بیان اینکه در حوزهی امنیتی پیرامون این مساله خلاء زیادی احساس میشود، تصریح کرد: بر اساس مواردی که به دادسرا ارجاع میشود، به نظر میآید توان پلیسی لازم هنوز وجود ندارد که بررسیهای لازم برای شناسایی جرم و استناد جرم به مجرم صورت گیرد و اگر این کار به درستی انجام نشود، این امکان وجود دارد که مجرم به راحتی از زیر بار جرم ارتکابی فرار کند.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران خاطر نشان کرد: اگر شناسایی جرم و استناد جرم به مجرم به صورت فنی و عملی و بر اساس دلایل منطقی اثبات شود، محاکم برای صدور حکم مشکلی ندارند.
دستگاهها در برخورد با جرایم موبایلی آنچنان که باید با یکدیگر هماهنگ نیستند
وی با بیان اینکه در این مقوله دستگاهها آنچنان که باید با یکدیگر هماهنگ نیستند، افزود: به لحاظ حقوقی در این زمینه مشکلی وجود ندارد اما باید به صورت فرآیندی هماهنگیهای لازم در میان دستگاهها افزایش یابد و مقولهی پیشگیری باید بسیار جدی پیگیری شود تا حداقل درصد جرایم کاهش یابد.
کنترل SMS به راحتی قابل انجام است
میتوان بدون ورود به محتوای پیامکها با تعیین کلیدواژه، آنرا کنترل و به کاربر اخطارداد
وی با بیان اینکه کنترل SMS به راحتی قابل انجام است، به ایسنا گفت: در کنترل SMS به دلیل این که سرویس دهنده ذخیره و ارسال متن SMS متمرکز است مشکل چندانی وجود ندارد اما بحث حریم خصوصی مطرح میشود اما میتوان با اقداماتی از جمله بررسی آماری وضعیت SMS و کنترل کلید واژه SMS که نیازی به ورود به محتوا نیست به کاربر اخطار داد. به عنوان مثال به دلیل استفاده از واژههای مشخصی در SMS های غیر اخلاقی تند و توهین به مقدسات و مشخص بودن حجم آنها، میتوان با کنترل این مشخصات به فرستنده اخطار داده شود. این امکان قابل انجام است اما مسوولان مربوطه این کار را انجام ندادند و باید تدبیری برای این امر اندیشیده شود.
کنترل پیامک بدون ورود به محتوا شنود مکالمات محسوب نمیشود
وی افزود: استفاده از این روش ورود به حریم خصوصی و شنود مکالمات محسوب نمیشود زیرا ورود به محتوای SMS موردنظر نیست. این در حالی است که در برخی کشورهای آسیایی ارسال SMS غیرمجاز جرایمی بیش از 200 دلار را در پی دارد. در کشور چین 12 هزار کافینت در یک روز پلمپ و با آنان برخورد شد و همچنین 30 هزار پلیس اینترنتی در چین کار کنترلی را انجام میدهد.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران اعلام کرد: اگر کار آماری و شنود برای بررسی SMSها لازم بود، دادستان به عنوان مدعیالعموم میتواند مجوز لازم را ارایه دهد تا بررسیهای لازم صورت گیرد؛ البته کنترل تمام SMSها لازم نیست و با صدور اطلاعیهای مبنی بر برخورد با SMSهای غیرمجاز میتوان مردم را نسبت به این مقوله آگاه کرد.
انتظار داریم در بحث SMS دستگاههای مربوطه انگیزهی لازم را برای کنترل داشته باشند
اگر اقدامات لازم برای کنترل پیامک وجود نداشته باشد مجبوریم راسا وارد شویم
وی گفت: با توجه به اینکه در مقولهی فیلترینگ، دادسرای تهران از سال 83 مستقیما وارد عمل شده و کنترل لازم صورت گرفت، انتظار داریم در بحث SMS دستگاه مربوطه انگیزهی لازم را برای کنترل داشته و اگر لازم باشد دستگاه قضایی به آن کمک کند اما گزارشهایی را از ضابطان و شاکی خصوصی داریم که اگر مشاهده شود که اقدامات لازم صورت نگرفته، مجبور هستیم راسا وارد شویم.
فرستندهی MMS غیرمجاز را میتوان شناسایی و با وی برخورد کرد
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران خاطر نشان کرد: در مقولهی MMS به دلیل عواقب خطرناک آن، راسا وارد شده و این قابلیت را تا زمان ارایهی طرح کنترلی و امنیتی مناسب متوقف کردیم. فرستندهی MMS غیر مجاز را نیز میتوان شناسایی کرد و با وی برخورد کرد تا مرتکب چنین اعمالی نشود.
وی با بیان اینکه اکثر پروندههای متشکله در رابطه با SMS و Bluetooth با شکایت شاکی خصوصی به صورت مستقیم و غیرمستقیم مطرح میشود، گفت: البته گزارشهایی نیز از دستگاههای مختلفی داشتیم که از جنبهی عمومی، مدعیالعموم وارد شده است.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران یادآور شد: جلساتی را با گمرک، ناجا، وزارت ارتباطات و وزارت اطلاعات در رابطه با مسایل کنترلی تخلفات حوزهی موبایل داشتیم و مصوبات جلسهی مذکور به دستگاههای ذیربط اعلام شده است.
تاکید ما بر مباحث کنترلی برای حمایت از حقوق افراد است
وی یادآور شد: تاکید ما بر مباحث کنترلی برای حمایت از حقوق افراد است. برای خدشهدار نشدن شخصیت حقیقی و حقوقی افراد و رعایت حریم خصوصی مردم وظیفهی ما احقاق حق افرادی است که از حقوقشان به نوعی سوءاستفاده شده است و اقدامات پلیس، وزارت ارتباطات و قوهی قضاییه در راستای حفظ امنیت اجتماعی و سالمسازی فضای اجتماعی جامعه است و نباید برداشت تجاوز به حریم خصوصی افراد و ایجاد فضای اختناق و محدودیت مطرح شود.
افراد جامعه باید خودکنترل باشند تا امکان سوءاستفاده از آنان کاهش یابد
اگرمسوولان جامعه اقدامی کنترلی انجام میدهند باید ازآنان حمایت شود نه اینکه تضعیف شوند
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران خاطر نشان کرد: مردم باید خود قضاوت کنند که از قابلیت Bluetooth چه میزان استفاده مفید دارند و اگر این امکان برایشان وجود نداشته باشد، چه مشکلاتی برایشان به وجود میآید. افراد جامعه باید خودکنترل باشند تا امکان سوءاستفاده از آنان کاهش یابد و حتی منتفی شود تا مشکلات پلیسی و قضایی کمتری برایشان ایجاد شود. اگر مسوولان جامعه اقدامی کنترلی انجام میدهند باید از آنان حمایت شود نه اینکه در جهت تضعیف آن گام برداشته شود.
وی افزود: اهداف اقدامات کنترلی در مقولهی موبایل در جامعه سالمسازی است و در مورد امکانات و قابلیتهای تلفن همراه باید کاربریها بررسی شود و متناسب با درصد استفاده از قابلیت، میزانی از خودکنترلی اتخاذ شود که تهدیدات امنیتی و اجتماعی را برای مردم کاهش دهد و در واقع خانوادهها، فرزندان خود را بیشتر کنترل کنند و از این طریق آنان را از خطراتی که به صورت روزانه ممکن است در مدرسه، دانشگاه، ایستگاه مترو و بسیاری از مکانهای دیگر برای فرزندانشان وجود داشته باشد محفوظ کنند.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران ادامه داد: این گونه خطرات به مثابه حوادث رانندگی است که قبل از تصادف باید قوانین رانندگی رعایت شده و با احتیاط رانده شود چون در صورت اشتباه و بروز تصادف ممکن است خسارات مالی و حتی جانی را به دنبال داشته باشد که در این صورت حسرت خوردن فایدهای ندارد پس لازم است افراد جامعه در مسیر به کارگیری از قابلیتهای حوزه فناوری اطلاعات و به خصوص تلفن همراه با احتیاط حرکت کند و قوانین را رعایت کرده تا مشکلی برای خود و خانواده آنها به وجود نیاید.
وی، میزان مجازات جرایم در حوزهی تلفن همراه را به نوع جرم ارتکابی مربوط دانست و افزود: پس از اثبات تخصصی جرم به طور معمول احکام شلاق، جریمهی نقدی و حبس متناسب با نوع جرم برای متهمان صادر میشود.گفتوگو از خبرنگار حقوقی ایسنا: الهام رییسی
مد گرایی جوانان ،به روز بودن، خودنمایی
آرایش دختران نوجوان و جوان ، سن آنها را بسیار بیشتر از آنچه که هست نشان می دهد !
مقدمه : ابروهای تیغزده، موهای سیخسیخی، شلوارهای تنگی که تا دیروز آنقدر گشاد بود که به زور کمربند بسته میشد، بلوزهای تنگ با مارکها و شکلهای عجیب، مانتوهایی که هیچ شباهتی به مانتو ندارند، شالهای رنگی که فقط قسمت وسط سر را میپوشاند و آرایشهای غلیظ شده. مانتو هایی(؟) که به زحمت تا روی کمر می رسد ... دخترانی را در خیابان ها مشاهده می کنید که فکر می کنید متاهل و دارای حداقل 30 سال سن هستند اما با کمی دقت متوجه خواهید شد حدود 15 یا 16 سال سن دارند ! و البته از آن بیم ندارند که آرایش غلیظ سن دختران نوجوان و جوان را بسیار زیاد تر از اندازه واقعی ، نشان می دهد!
این تصاویر دختران و پسرانی است که هر روز در خیابانها با آن مواجه هستیم. بعضی وقتها به خاطر پوشیدن لباسهای غیرمعقول یا اصلاح و آرایشی خاصی بخصوص موی سر و صورت پسران ، آنقدر تعجب میکنید که چند ثانیه بهت زده میشوید. بعد از خود میپرسید چطور چنین چیزی ممکن است؟ و در پاسخ تنها یک حرف ممکن است بشنوید: مد شده است!
امروزه مد ومدگرایی نه تنها در نوع پوشش افراد، بلکه در بخشهای مختلفی از زندگی آنها تاثیرگذار است. از نوع آرایشهای ظاهری گرفته تا وسایل منزل و حتی گرایشها و علایق خاصی که در قشری از جامعه ناگهان اپیدمی میشود، فعالیتهایی مثل روی آوردن به ورزش یوگا، تقاضا برای جراحیهای پلاستیک و...
مد، اشاعه سریع کالا یا گرایش یک رفتار در میان افراد جامعه است و به دلیل رابطه مستقیمی که با حس تنوعطلبی دارد، در میان نوجوانان و جوانان بیشتر دیده میشود. هر ازگاهی مانند سیلی عظیم جامعه را فرا میگیرد و پس از مدتی کوتاه تغییر میکند. اما همیشه این که منشأ این تغییر و تحولات چیست و ریشههای آن از کجا میآید قابل بررسی است. خیلی از افراد مد و مدگرایی را یک امر کاملاً شخصی و سلیقهای میدانند و معتقدند نمیتوان افراد جامعه را مجبور کرد که برخلاف آنچه انتخاب میکنند و دوست دارند عمل کنند. ولی آیا انتخاب هرگونه لباس و آرایشی برای هر جامعه و فرهنگی مناسب است؟ واساساً این سوال همیشه مطرح است که مدگرایی خوب است یا نه؟
تنوعطلبی یا خودنمایی
تنوعطلبی و نوگرایی از خصایص انسان است و همیشه او را به سمت نوشدن برای یک زندگی بهتر سوق میدهد. این نیاز از تغییرات اساسی دوران بلوغ و نوجوانی است که به شکلهای مختلف در نوع رفتار، صحبت کردن و پوشش دیده میشود. جامعهشناسان و روانشناسان دلایل متفاوتی برای پیروی از مد ذکر میکنند. دکتر محمد عسگری، روانشناس میگوید: یکی از دلایل گرایش جوانان به مد به خاطر مورد توجه قرار گرفتن و پاسخگویی به نیازهای روانی آنهاست. جوانان به دلیل داشتن روحیه تأثیرپذیر آمادگی بیشتری برای پدیدههای نو دارند. دلیل دیگر هم میتواند سرخوردگیها و نداشتن اعتماد بهنفس و چشم و همچشمی باشد که افراد را به سوی مدهای مختلف میکشاند. البته عدهای هم هستند که هیچ دلیل خاصی برای تبعیت از مد ندارند و فقط به خاطر این که این پدیده در جامعه رواج پیدا کرده از آن استقبال میکنند. از طرف دیگر میتوان گفت افرادی که خرید کالاهای مد روز را انتخاب میکنند، میخواهند جای خود را در میان اطرافیان و همسن و سالهای خود باز کنند و بابت آن هزینههای بسیاری را تقبل میکنند حتی اگر برایشان مشکل باشد.
محمد 26 ساله، فروشنده یک مغازه کیف و کفش میگوید: اکثر افرادی که به سراغ مدلهای جدید و مد روز میآیند از طبقه مرفه جامعه هستند و برایشان قیمت بالای آن کالا اهمیت ندارد. بیشتر آنها جوانانی هستند که به دنبال اجناس مارک دار و خاص میآیند. او ادامه میدهد بعد از مدتی که یک مد در جامعه جا میافتد قیمتهای آن کالا به خاطر کپی برداری تولیدکنندگان داخلی پایین میآید و افراد متوسط و قشر پایینتر جامعه هم به سراغ همان مدها میروند.
فقط کافی است هنگام عبور از خیابانها به ویترین مغازهها با دقت بیشتری نگاه کنید. بعد متوجه میشوید که تمام مدلهای لباس مغازهها مشابه هم هستند مدلهایی که مدتی مورد توجه مردم قرار میگیرند و بعد از زمان کوتاهی جای خود را به مدلهای تازه میدهند.
سعید 40 ساله، صاحب یک فروشگاه لباس زنانه در این باره میگوید: بیشتر جوانان به سراغ لباسهایی میروند که مد روز است و مد روز هم همان لباسها و اجناسی است که در مغازهها و مراکز تجاری به فروش میرسد. او معتقد است افرادی مد را به بازار معرفی میکنند که این کار برایشان منافع اقتصادی دارد و آن را بسرعت در جامعه گسترش میدهند. این مغازهدار روی مد بودن و ظاهری متفاوت داشتن را برای جوانان مفید میداند.
دکتر نسرین صالحی، جامعهشناس در این خصوص میگوید: همیشه مد را طبقه مرفه جامعه تعیین میکند آنها به دلیل داشتن منابع مالی و امکانات بیشتر میتوانند از مدهای جدید استفاده کنند. طبقه دیگر جامعه نیز این گروه را برتر از خود میداند و سعی دارد خود را با آن هماهنگ کند. جوانان نیز به دلیل حس تنوعطلبی و زیاده خواهی نسبت به گروههای سنی دیگر بیشتر سعی دارند خود را به این طبقه برسانند. این استاد دانشگاه مد را یک نوع خودنمایی در محیط اجتماعی میداند که مختص به جوانان نیست بلکه همه ردههای سنی را شامل میشود.
بیشتر کارشناسان معتقدند جوانان امروز به دنبال الگوهای جدید میگردند که در گذشته به دلیل کمرنگ بودن وسایل ارتباط جمعی، همه افراد کاملاً در شرایط فرهنگی خاص خودشان زندگی میکردند ولی امروزه به دلیل وجود شبکههای ارتباطی شرایط کاملاً تغییر کرده است.
نقش رسانهها
پیشرفت فناوری و به وجود آمدن پدیدههایی مثل ماهواره و اینترنت تأثیر بسیار زیادی در زندگی مردم داشته است. وقتی کره زمین تبدیل به یک دهکده جهانی میشود، قاعدتاً مردم کشور ماهم از ابزارهایی مثل اینترنت و ماهواره استفاده میکنند. ولی متأسفانه استفاده نادرست، آن را تبدیل به معضلی کرده است که امروزه شاهد آن هستیم. جوانها ساعتها پای اینترنت و ماهواره مینشینند تا جدیدترین مدلها را بیابند و خود را شبیه فلان خواننده یا هنرپیشه مورد علاقهشان کنند. حتی اگر هیچ سنخیتی با ارزشهای جامعهشان نداشته باشد. همین باعث میشود بسیاری از والدین که به فرهنگ اصیل ایرانی و سنتها پایبندند با فرزندان خود مقابله کنند که احتمالا نتیجهای در بر نخواهد داشت، زیرا جوانان به الگویی که از جامعه میگیرند اهمیت بیشتری میدهند.
مسعود محبی، جامعهشناس معتقد است: پیشرفت تکنولوژی و به وجود آمدن شبکههای ارتباطی تاثیر خود را در تمام زوایای زندگی افراد میگذارد، از نوع لباس پوشیدن گرفته تا آداب و معاشرت و همین باعث میشود فاصله دو نسل جدید و قدیم روز به روز عمیقتر شود. او میگوید: رسانههای گروهی به کمک تبلیغات و مدهای جدید نیازها و الگوهای جدیدی برای افراد ایجاد میکنند که بعضی از این الگوها با فرهنگ و ارزشهای جامعه ما هیچ تناسبی ندارد و باعث مشکلات اجتماعی و خانوادگی میشود. وی ادامه میدهد تولیدکنندگان بسرعت از طریق رسانهها نیازهای کاذبی را جایگزین نیازهای اساسی افراد میکنند. البته باید توجه داشت فقط رسانهها نیستند که در نوع پوشش و پذیرش الگوهای جدید موثرند، بلکه خانواده و ارتباط افراد در جامعه ( مدرسه، دانشگاه و... ) نیز بسیار موثراست.
محبی به این موضوع اشاره میکند که متاسفانه در ایران وقتی صحبت ازمد و مدگرایی میشود اکثراً برداشتهای نامناسب از آن دارند و آن را تخریب میکنند. در صورتی که پیروی از مد همیشه بد نیست و میتواند جوانان را از لحاظ روحی ارضا کند و حتی در پیشرفت جامعه نیز مفید باشد.
مد میتواند بخشی از فرهنگ جامعه شود، زیرا علاقه به مد در میان مردم جامعه به صورت عادت در میآید و بتدریج نمادی زیبا از فرهنگ آن جامعه به وجود میآورد.
هماهنگی یا تقلید
جامعهشناسان مد را یک پدیده اجتماعی میدانند که افراد را با یکدیکر همرنگ میکند بسیاری از جوانان مد را عامل تعیینکنندهای در جهت مشخص شدن طبقه اجتماعی خود میدانند، اما موضوعی که حائز اهمیت است، تقلید از افراد و مدهایی است که هیچگونه نسبتی با فرهنگ جامعه آنان ندارد. این مسالهای است که امروزه جوانان ما دچار آن هستند. تقلید نابجایی که میتواند اثرات منفی برای ارزشهای اجتماعی داشته باشد و تقلید کورکورانه تا حد زیادی افراد را مجبور به هدر دادن وقت و پرداختن هزینههای زیاد میکند و در نتیجه آنها را از فعالیتهای مثبت باز میدارد. دکتر عسگری میگوید: البته تقلید از مد همیشه اثرات منفی ندارد بلکه میتواند نتایج مثبتی هم داشته باشد. شادی، نشاط و نوگرایی، زندگی انسانها را از یکنواختی خارج میکند و احساس تازه شدن به آنها میدهد.
این مساله مهم تأکید دارد بر حفظ ارزشهای ملی، فرهنگی، مذهبی که با جلوگیری از تقلید نادرست میتوان آن ارزشها را حفظ کرد. او ادامه میدهد برای جلوگیری از هرگونه افراط در زمینه مدگرایی، نباید با نسل جوان مقابله و تندخویی کرد. بلکه باید به آنها آزادی داد و زمینه مناسب برای انتخابی درست برایشان فراهم کرد.
حرف آخر
شاید اگر جوانان ما با فرهنگ اصیل ایرانی بیشتر آشنا شوند و به هویت خود پی ببرند، پوششی معقول و مطابق با فرهنگ خود را انتخاب کنند که برای ایجاد چنین فضایی احتیاج به فرهنگسازی داریم. در اینباره چندی پیش دولت برای پاسخ به نیازهای جامعه و مقابله با وضعیت نامناسب، مدلها و طرحهای مختلفی را بررسی کرد که عدهای آن را راهکاری مناسب میدانستند و عدهای دیگر دخالت در حریم خصوصی افراد. ولی موضوع مهم این است که جامعه ما الگوبردار نیست و تنوعطلب است. میتوان نتیجه گرفت بهترین اقدام را خانوادهها و مسوولان جامعه میتوانند انجام دهند که با ایجاد بستر فرهنگی مناسب برای جوانان الگوهای شایسته به وجود آورند. سارا حق وردی
هویت جوانان ما
تبلیغات ماهواره و اینترنت از مهمترین عواملی هستند که برخی از جوانان امروز را به سوی کاستی ارتباط و بیهویتی میکشاند و آنها را از برنامهریزی و هدفمند بودن برای آینده بازمیدارد و باعث میشود تا بیشتر دنبال ظواهر زندگی باشد. والدین به علت مشکلات اقتصادی کمتر فرصت صحبت و مشورت با فرزند خود را دارند و برای جلب وی سعی میکنند خواستههای مادی او را تامین نمایند. به طور مثال جوان امروز شیوه پسانداز کردن از پول توجیبی را نیاموخته و هر چه خواسته سریع به آن دسترسی پیدا کرده است.
هرگاه چیزی خواسته از سوی والدین بدون قید و شرط در اختیار او قرار گرفته است، خرج او بیشتر در زمینه تنقلات و دوستان و اشیای زینتی مصرف میشود. در خانوادههای از هم گسیخته که والدین با هم زندگی نمیکنند اغلب طرف مقابل که از فرزند خود دور است برای جلب محبت وی امتیازات بیشتری به فرزند میدهد که این امر زمینه بسیاری از بزهها را فراهم میکند. در فرهنگ ایران کمتر اعضای خانواده جلسات هفتگی را تشکیل میدهند تا در آن مشکلات و راهحلهای مختلف را مورد بررسی قرار دهند تا مسوولیتپذیری و قدرت حل مساله و اعتماد به نفس و قدرت نه گفتن به مسائلی که مخالفت با ارزشهای خانواده و فرهنگ ما است را در فرزندان خود پرورش و رشد دهند. جوان امروز برخی از کمبودهای خود را در خیابانها و از طریق ارتباط ناسالم برآورده میکنند که بعضا ارتباط با جنس متفاوت میباشد. مدت این دوستیها بسیار اندک است و برای جلوگیری از افسردگی خود دیگری را جایگزین مینمایند. این دوستی به صورت عادی درمیآید و این امر برای جامعه ما بسیار خطرناک است و باعث گسستگی در فرآیند تشکیل خانواده خواهد شد و از این روست که برخی از ازدواجها بسیار ناپایدار و زودگذر است.
بعضا جوان به خاطر پذیرش در گروههای همسالان و جلب توجه بیشتر هر روز خود را به شکلها و مدلهای متفاوت و عجیب پیرایش میکند که با هنجار جامعه ما همخوانی ندارد. در بسیاری ازموارد احساس وی نسبت به بزرگتران و نزدیکان و معلمان حالت طلبکارانه است و از دروغ دلیلتراشی زیاد استفاده مینماید.
ساختار کلمات محاورهای خاص و اصطلاحات مخصوص دارد که در زبان والدین یافت نمیشود. مادران آنها اغلب انفعالی و ضعیف عمل میکنند و در مقابل فرزند خود احساس ناتوانی و درماندگی میکنند و جوانان هم از این گونه مادران بیشتر سوءاستفاده میکنند.
در دوران تحصیل به علت محرکهای اجتماعی انگیزه، تمرکز و دقت وی کاهش مییابد و باعث افت تحصیلی میگردد در حالی که ساعتها با موبایل و کامپیوتر خود سرگرم است و احساس خستگی نمیکند.
به نظر روانکاوان 5 سال اولیه زندگی کودک شالوده تربیتی سالهای بزرگسالی را میسازد اگر در سالهای اولیه کودک حمایتهای لازم را از خانواده خود دریافت نماید. محرکهای محیطی در زمان نوجوانی کمرنگتر میشود و اثرات آن کمتر و این دوران نوجوانی و جوانی را به سلامت سپری میکنند. به هر حال جوان امروز به هزار و یک دلیل و در معرض مشکل درونی از خود و دیگران و هویت خود قرار دارد که بهتر است ما در ارتباط خود با آنها یک بازنگری جدی داشته باشیم.
دلایل مدگرایی در نوجوانان
نوجوان در گذشته به لباس اهمیت چندانی نمیداد، کافی بود پوشاکی مناسب بر تن داشته باشد؛ ولی امروز نوع لباس، رنگ، طرز دوخت و حتی دکمههای آن مورد توجه وی قرار دارد. به نوشته «جامجم آنلاین»، امروزه، کوتاه و بلند کردن موها، مدل دادن و دیگر آراستنها، جزو ضروریات و تقریبا بخش اعظم زندگی دختران و پسران شده است یا پسرها که قبلا با ماشین نمره چهار، سر خود را اصلاح میکردند، ولی حالا دیگر هزینه کوتاه کردن یا آرایش موی سر یک نوجوان پسر، سر به فلک میزند! بنابراین مشاهده میکنیم همه چیز، دستخوش تغییر و تحول شده است.
ولی توجه به مد و اهمیت دادن به لباس و آرایش از ویژگیهای رفتاری مهم این دوره (نوجوانی) به شمار میآید. در این سن، نوجوان به ظاهر خود و زیبایی ظاهر ،توجه بیش از حد نشان میدهد. مُد و پیروی از آن، از شیوههای بالندگی نوجوانان شده است، همچنین نوجوان به پوشیدن لباسهایی علاقهمند است که در میان همسالان خود محبوبیت دارد یا از الگوهای زمانش که ممکن است هنرپیشه یا یکی از افراد سرشناس جامعه خود یا کشور خارجی باشد، پیروی میکند و جالب اینجاست که با تغییر مد، علاقهاش نیز نسبت به مد قبلی تغییر میکند.
دلایل توجه به لباس و مد
اگر نوجوان به سر و وضعش بیش از حد توجه نشان میدهد و به پوشیدن لباسهای عجیب و غریب علاقه زیادی دارد، باید گفت دلایل گوناگونی میتواند عامل چنین رفتاری باشد. گاهی اینگونه رفتارها از حالت «خودشیفتگی» نوجوان نشات میگیرد که در این سن بشدت ظاهر میشود.
وابستگی به گروه همسالان نیز از جمله عواملی است که باعث پیروی نوجوان از مد و توجه او به ظاهرش میشود، زیرا وسیلهای است برای هماهنگی با همسالان و مورد قبول آنان قرار گرفتن. متأسفانه پیروی از مد و پوشیدن لباسهای ناهمگون، می تواند نوعی واکنش ستیزهجویانه نوجوانان نسبت به مسائل و موضوعاتی باشد که در جامعه میگذرد و آنها با این مسائل مخالفند و به این ترتیب، ناخشنودی خود را ابراز میدارند.
پیروی از مد گاهی هم وسیلهای برای اعلام جنگ به بزرگترها و احتمالا دهنکجی به اجتماع است، نوجوان میخواهد ناسازگاری خود را با محیط به نوعی ابراز کند، چون راهی نمییابد، ناچار به پیروی از مد که یکی از این وسیلههاست، متوسل میشود. برخی نوجوانان نیز به دلیل مورد توجه قرار گرفتن به طرف مد میروند.
اهمیت دادن به مدل لباس و پوشاک ویژگی مهم دوره نوجوانی است. یکی از دلایل این اهمیت، آن است که از این طریق نوجوانان تجربه میکنند چه کسی هستند و میخواهند که دیده شوند. البته پوشاک و مدل لباس برای هر فردی نوعی علامت هویتی تلقی میشود.
با وجود این، از آنجا که نوجوانان در دوره رشد و تحول هستند، در درجه اول طرز لباس پوشیدن آنها نشاندهنده تصور آنان از خودشان است لذا نوع پوشاک و لباس اهمیت بیشتری برای آنها پیدا میکند. علاوه بر این، نوجوانان میآموزند طرز لباس پوشیدن نقش مهمی در روابط اجتماعی و اینکه از سوی دیگران چگونه مورد ارزیابی قرار میگیرند، ایفا میکند.
از این رو، طرز و مدل لباس هم برای همسالان و هم بزرگسالان نشانه مهمی میشود. شواهد نشان میدهد لباسهای مُد در دبیرستان، نشان از پایگاه و شأن بالای اجتماعی میدهد و برعکس لباسهایی که کمتر مُد هستند، دارای پایگاه و شأن پایین اجتماعی است.
چه لباسی بپوشم؟
این هم یکی از سوالاتی است که نوجوانان دائما از والدینشان میکنند. چندین دست لباس دارند، ولی موقع انتخاب لباس متحیرند که چه لباسی بپوشند. نوجوان از هیچ لباسی برای مدتی طولانی راضی نیست و فکر میکند اگر هر روز لباس جدیدی برایش بخرند، وضعش از آنچه هست، بهتر میشود.
مرتبا با سر و وضعش ور میرود، این لباس را نپوشیده، آن یکی را امتحان میکند. هنوز از پیراهنی استفاده نکرده، به بهانه قشنگ نبودن، آن را به کناری میاندازد، یا به دوست تازهاش میبخشد. نوجوانی که هنوز اندامش کاملاً شکل نگرفته، پاهایش باریک است، گردنش لاغر است و یکدفعه قد کشیده، از هر لباسی بیزار است؛ برای این که هیچ لباسی به این اندام تازه شکوفا شده نمیآید پس او حق دارد کلافه باشد.
او همه تقصیرها را به گردن طرح و مدل لباس میاندازد، در حالی که مشکل از جای دیگری آب میخورد.البته این واکنشها غالبا به دو گروه از نوجوانان تعلق دارد؛
گروه اول، آنهایی هستند که میخواهند مورد توجه قرار گیرند و هرکجا ظاهر میشوند، صحبت از آنان باشد.
اینها در واقع اعتماد به نفس کمتری دارند و اضطراب، از ویژگیهای بارز آنهاست. درست به همین دلیل در اکثر انتخابهای خود، و منجمله لباس، مردد و سردرگماند.
گروه دوم هم که تفاوتهای رفتاری زیادی با گروه اول ندارند، گرفتار رفاه فراوان هستند و آنچه را که اراده میکنند، والدین بلافاصله برایشان فراهم میکنند. تنها واکنش اصولی والدین، این است که با برقراری رابطهای عاطفی و مهرانگیز، آنها را به تعادل برسانند.
عدهای دیگر اصلا به سر و وضع خود اهمیت نمیدهند، هر چه دم دستشان میآید میپوشند و دنبال مد و این جور چیزها نیستند و به هر چه برسند قانعند، آنها از بس که از ریخت و قیافه خویش بیزارند، هیچ فکر نمیکنند با پوشیدن لباس یا تغییر آن بهتر شوند، بنابراین همه چیز را رها میکنند.
آنچه مسلم است، بیشتر این واکنشها طبیعی و اقتضای سن آنهاست. والدین وقتی به طبیعی بودن اینگونه عکسالعملها واقف شوند، صبوری لازم را برای تغییرات خواهند داشت و در مقابل چنین رفتارهایی، برخوردهای از پیش تعیینشده خواهند داشت.
خطر تهاجم غرب
غربیها برای نفوذ در میان ما شگردهای خاصی دارند که انتقال مد هم یکی از این حیلههاست. متأسفانه نوجوانان به علت نداشتن اعتماد به نفس کافی، خود را باور ندارند و ناخودآگاه فکر میکنند اگر از مد پیروی کنند، شایستگی بیشتری خواهند داشت.
خطر الگوها در خانه
شما میدانید که فرزند، الگوی اولیه را از والدین میگیرد. وقتی فلان خانم یا آقا تحت تأثیر مد، هر هفته لباسهای خود را به رنگی در میآورد و دهها تقلید کورکورانه از فرهنگ غرب میکند، نمیتواند فرزندان خود را نسبت به پیروی از مد باز دارد.
خطر ازخودبیگانگی فرهنگی
خطرناکترین نوع از خودبیگانگی، از خود بیگانگی فرهنگی است، زیرا اصولا ظهور فرهنگ کشوری بیگانه در جامعه و رواج و توسعه آن، باعث از خودبیگانگی فرهنگی میشود. هنگامی که فرد، تمام خصایص و سنتهای مفید فرهنگی کشورش را بدون توجه و شناخت ندیده بگیرد و سمبلها و آداب و رسوم کشورهای بیگانه را به علت مترقی بودن بپذیرد و آن را توجیه کند، به از خود بیگانگی فرهنگی مبتلا شده است.
تداوم چنین کاری باعث سوءتربیت افراد و در نتیجه، افزایش مشکلات و نابسامانیهای داخلی و خارجی جامعه میشود. پیروی از مد، لباس و آرایش برایش اهمیت خاص دارد؛ میخواهد از دیگران یاد بگیرد و تقلید کند. گاهی در این راه زیادهروی میکند و اغلب شرایط فرهنگی، اجتماعی، سنتی و بودجه خانواده را در نظر نمیگیرد.
توجه به ظاهر، باعث میشود از یکدیگر لباس قرض بگیرند که این رفتار بیشتر در میان دختران دیده میشود. سعی کنید با فرزندتان صحبت کنید و شرایط زندگی خود را با او در میان بگذارید و به جای سرزنش، تلاش کنید هویت او را که یک ایرانی است به وی تفهیم کنید تا باور او نسبت به خود و کشورش بیشتر شود. مشکل ما این است که خودمان و فرهنگمان را دست کم میگیریم.
توصیههایی در مورد مساله مد
لباس، آراستگی ظاهر و همرنگ شدن با همسالان از جمله عواملی است که مانع به وجود آمدن احساس عدم تناسب با جامعه در نوجوان میشود.
برای برخورد با مساله مدپرستی در نوجوانان نکاتی ذکر میشود، که عبارتند از:
1- برای در پیش گرفتن رفتار منطقی و درست در این مورد، قبل از هر چیز باید سعی کنید درباره مد یا نوآوری لباس نوجوانان اطلاعاتی بدست آورید. منظور این نیست که باید حتماً از مد پیروی کنید، بلکه هدف این است که با به دست آوردن این آگاهی، به یاد روزگار جوانی و میزان توقع خود از والدینتان بیفتید و در رفتار خود با فرزندتان صبر بیشتری به خرج دهید.
2- اصرار نداشته باشید هر چه را شما میپسندید، او هم بپسندد. او را در انتخاب لباس آزاد بگذارید و راهنماییاش کنید. گاهی ممکن است در انتخاب اشتباه کند و در اشتباه خود اصرار هم داشته باشد؛ ولی تجربهای که از آن اشتباه به دست میآورد، تأثیرش بیشتر از نصیحتهای شما در این زمینه است.
3- با در نظر گرفتن بودجه خانواده رفته رفته مقدار پولی را که برای لباسش در نظر گرفتهاید، در اختیارش بگذارید. به او اجازه دهید برای انتخاب لباس، نظر خود را بدهد، هر چند ممکن است در انتخابهای اولیهاش دچار اشتباه شود، اما بتدریج میآموزد که باید با در نظر گرفتن همه جوانب اجتماعی، خانوادگی و مانند آنها برای خود لباس تهیه کند.
4- اگر سلیقه او مورد پسند شما نیست او را مسخره نکنید یا مستقیماً او را به باد انتقاد نگیرید. اینگونه رفتارها و روشهای تند و مستقیم باعث میشود که حالت تدافعی به خود بگیرد.
5- در دوران دبیرستان، دختران دبیرستانی علاقه زیادی به آرایش دارند. در این سن به علت اختلالاتی که در ترشح غدد داخلی ایجاد میشود، اغلب دچار کک و مک یا آکنه میشوند و سعی دارند این عیب را با آرایش صورت بپوشانند. قبل از هر چیز سعی کنید مشکل پوستی فرزندتان را از بین ببرید. در این مورد خیلی صمیمانه و غیرمستقیم او را راهنمایی کنید. روش درست را به او بیاموزید و به او بفهمانید که سادگی یک دختر نوجوان را زیباتر نشان میدهد.
6- بهتر است در این دوره بحرانی با او درنیفتید و نظرتان را با اجبار به او تحمیل نکنید. بیشتر اعمال او به این دلیل است که میخواهد مورد توجه و تأیید دیگران قرار گیرد و کانون توجه باشد. بنابراین آرامش خود را حفظ کنید، چون به او کمک میکند دردها و مشکلاتش را آسانتر حل کند
پیشنهاداتی در رابطه با پیشگیری استفاده از محتویات غیر اخلاقی موبایل در مدارس
کارکردهای مثبت و منفی وسیله ارتباطی به نام موبایل بر کسی پوشیده نیست ، اقدامات قهری برای ممنوعیت استفاده از موبایل در مدارس به عنوان آخرین راه ممکن ، مناسب است اما پیشگیری از این معظل مهمتر ، و مسلما" وجود امکانات ، بلوتوث ، حافظه های بالا ی مولتی مدیا ، دوربین ، ضبط صدا ، پیامک ها و غیره باید عاملی برای جدیت مسئولان مدارس و معلمان در عدم استفاده دانش آموزان از این وسیله داخل مدرسه باشد ، علی الخصوص مقاومت دانش آموزان ودرگیریهای زیاد والدین با کارکنان مدارس شاید منجر به تضعیف روحیه کاری ، خستگی و استرس طرفین نیز بشود .
1-صرف انتشار چند بخشنامه کمک اساسی به حل مشکل موبایل و دوربین در این مقطع زمانی نخواهد کرد ؛ تشکیل یک جلسه کارشناسی آسیب شناسی استفاده از موبایل ، با حضور پلیس ، روانشناس ، جامعه شناس ،مشاور، مسئولین تربیتی ، مسئولین انجمن اولیا و مشاوره ، قاضی و غیره زیر نظر و توسط ادارات آموزش و پرورش بسیار مفید خواهد بود که دارای 2 کارکرد موثر است : 1- وحدت نظر و رویه دوایر در این خصوص 2- پیدا کردن راه کارهای بدیع در برخورد با مشکل موبایل و استفاده آن در مدارس 3- انتقال یافته های جلسه بحث و بررسی به صورت کاملا" کارشناسی به مدیران مدارس 4- توجه به تفوتهای فرهنگی مدارس و شهر ها
2-درمدرسه در قدم اول باید توسط کارکنان مدارس ، خصوصا" معلمان در کلاس ،تبعات منفی استفاده از موبایل با تاکید بر دو بعد ؛ حواس پرتی دانش آموز و عدم استفاده از کلاس و درس ؛ و دوم ؛ توجه به ضررهای استفاده مدام در سنین زیر 17 سال ناشی از امواج مغناطیسی وسوم ؛ آثار ویرانگر محتوای برخی تراک های غیر اخلاقی با حفظ جوانب و احتیاط های لازم ، برای استفاده کنندگان یا بی توجهان به تذکرات قبلی مسئولین مدرسه (نه همه دانش آموزان) ، تشریح گردد. بهترین محل برای توجیه کارکنان مدارس جلسه شورای معلمان مدرسه است.
3- تهیه تراکت هایی توسط مدارس مبنی بر مشکلاتی نظیر ؛ حواس پرتی در مدرسه و عدم توجه کافی به درس و کلاس ، انتقال بیماریهای ویروسی و باکتریایی ،مشکلات امواج مغناطیسی موبایل و غیره و نصب در سالن مدرسه
4- دعوت از مشاور ، جامعه شناس یا پزشک مسلط به موضوع برای حضور در مدرسه ای که بیشترین مشکل را از این بابت دارد و داشتن یک سخنرانی برای افراد علاقمند به حضور در جلسه برای استفاده از سخنرانی ،و تشریح مضرات و آسیب های استفاده از موبایل در دانش آموزان
5- در مدارسی که بیشترین درگیریها را در این رابطه دارند و یا برای افراد علاقمند به استفاده از مطالب سخنرانی ، یک سخنران آگاه و مسلط از دایره اجتماعی نیروهای انتظامی یا یک قاضی با هدف ارشاد و راهنمایی و اطلاع رسانی ( نه با هدف برخورد ) ، برخی جرائم احتمالی استفاده از موبایل و محتویات آن تشریح شود چرا که خیلی از دانش اموزان مشکل دار نمی دانند که همراه داشتن محتویات غیر اخلاقی در موبایل یک جرم تلقی می شود
6- پرسش و پاسخ مسئولان مدرسه با دانش آموزان به صورت کلاسی یا منتخب جمعی ، در مورد انگیزه های استفاده از موبایل در مدرسه و کسب آمارو فرضیات در این رابطه ، به فرایند پیشگیری و اقدامات مناسب مدرسه کمک خواهد کرد .
7- یک راهکار بسیار ساده و موثر اینکه ؛ برخی از خانواده ها از مشکلات همراه داشتن موبایل توسط دانش آموز اطلاعات کافی ندارند و در مقابل مدیر مدرسه مقاومت می کنند و گاه به درگیری هم خواهد انجامید ، بهترین محل برای دادن آگاهی به والدین تشکیل جلسه انجمن اولیای کلاسی است (که در مجمع عمومی کل مدرسه به خاطر محدودیتهای رسمی سخنران و غیره کارساز نخواهد شد ) اگر در جلسات انجمن کلاسی با توجه به یافته های علمی ، آسیب های احتمالی مغناطیسی ، روانی ، حواس پرتی ، لرز ، استرس، اضطراب ،کاهش خورد و خوراک ، انتقال بیماریهای ویروسی و باکتریایی ،مشکلات گوارشی ، بدخوابی ،لرز ، حساسیت و غیره در اثر استفاده مشترک در مدرسه و غیره برای آنان تشریح شود و مستندات آن ارائه گردد ، علاوه بر اینکه والدین به فکر عدم استفاده از موبایل توسط فرزندانشان در مدرسه خواهد افتاد ، ممکن است یک پشتیبان خوب برای مدیر و مربی پرورشی و مشاور مدرسه باشند و درگیریها و شکایات به حداقل خواهد رسید (مقاومت تعدادی از والدین در مدرسه برای این مورد هم دور از انتظار نیست اما تغییر نگرش اکثریت والدین کار مهمتری است )
8- تاکید مدیران به دانش اموزان و والدین که هر ساعت از زمان حضور در مدرسه می توانند از تلفن مدرسه (با نظارت مدیر برای کارهای خیلی ضروری) استفاده نمایند و یا والدین از منزل با تلفن مدرسه تماس بگیرند ، بهانه برخی دانش آموزان را بی اثر خواهد کرد ، البته این مورد هزینه چندانی برای مدرسه ندارد وبار مالی زیادی بر دوش مدرسه نخواهد گذاشت ولی در مقابل به دردسر ها و جنگ اعصاب آنطرف مشکل خواهد ارزید ...
9- این مشکل مقطعی است و با فرهنگ سازی در آینده حل خواهد شد ، اما حتی یک مشکل مانند انتشار تصاویر دختران گرفته شده دریک مدرسه ، در زمان فعلی جبران ناپذیر است آوردن مستندات ممنوعیت موبایل در کشور های خارجی مانند ، ژاپن،قبرس،انگلستان،هند و غیره ، توجه مدیران یا والدین را به اهمیت موضوع جلب می کند و اعتراضات آنان را به حداقل خواهند رساند ، از همه مهمتر ، مسلما" یک یا چند روش ابداعی و بدیع وجود دارد که با همفکری و مباحثه و بررسی ابعاد مثبت و منفی آن می توان با این مشکل برخورد کرد ولی نیازمند یک برنامه تقریبا" طولانی تر برای پیشگیری از آسیب های تصاویر و تراک های غیر اخلاقی ، داستانهای غیر اخلاقی بسیار مخرب در مدارس و در سطوح دانش آموزی هستیم .
10_ از تمام موارد بالا مهمتر اینکه ، تقویت ابعاد دینی دانش اموزان و اینکه این ممنوعیت استفاده یا ذخیره یا حتی دیدن تراک ها و مطالب غیر اخلاقی ، در وجود فرد نهادینه شود ، کمک موثری به حل مشکل خواهد کرد ، حتی دانش آموزان معتقد و با تقوا ممکن است به سایر دانش آموزان در این باره تذکر داده یا آنها را از عواقب کارشان مطلع نمایند و اینکه خدا را در همه حال ناظر بر اعمال خود بدانند ...
11- تقویت قدرت ابراز وجود در دانش آموزان ، باعث خواهد شد به پیشنهاداتی در مورد ذخیره یا دیدن تراک های غیر اخلاقی یا ارسال و دریافت اس ام اس ها و ام ام اس های غیر اخلاقی و بلوتوث های غیر مجاز ، با قاطعیت " نه " گفته و از دام این مشکلات رهایی یابند . نقش مربیان پرورشی و مشاوران مدارس در این بخش ، بسیار مهم است .
چرا مضرات موبایل گفته نمی شود؟
متن زیر مصاحبه ای است با آقای علی جاسب، مخترع پارچه ی ضد نفوذ امواج الکترومغناطیسی موبایل در آلمان، که در حال حاضر در ایران می باشد.
خطرات امواج موبایل برای همه یکسان است یا در گروههای سنی مختلف، زیانهای متفاوتی دارد؟
یکی از بدترین چیزها برای جنینی که در شکم مادر است، امواج الکترومغناطیسی موبایل است. بدن جنین هنوز بافت خوب و کاملی را به خود نگرفته و بسیار حساس است. امواج موبایل منجر به کاهش عکسالعمل مولکولی در بدن جنین میشود.
این مسأله باعث ضعیف شدن سیستمهای مختلف بدن میشود که شاید هنگامی که فرزند به دنیا آمد در آن دیده نشود، ولی پس از سالها بیماریهای مختلفی خود را نشان دهند. در کشورهای سوئیس و اتریش به خانوادهها بسیار تأکید شده که بچههای زیر 16سال اصلاً با موبایل صحبت نکنند.
چرا؟
شما اگر یک سلول را در نظر بگیرید، دیوارهای آن را احاطه کرده است. سلولهای مغز بچهها هنوز شکل و ساختار محکمی به خود نگرفتهاند. در واقع تکامل یافته نیستند و دیواره محکمی ندارند. به همین دلیل میزان بیشتری از تشعشعات را از خود عبور میدهند که باعث اختلالات عصبی در آنها میشود و مسائلی مانند چشم درد و کم اشتهایی در آنها دیده میشود.
در کل حدود 58 درصد امواج موبایلها برای کودکان و نوجوانان بیشتر مضر است. علاوه بر آن در برخی کشورهای اروپایی استفاده از موبایل را در فضاهایی که افراد زیادی تجمع کردهاند، مانند اتوبوس، صحیح نمیدانند، زیرا امواج موبایل تنها به شخص استفاده کننده آسیب نمیرساند، بلکه نسبت به میزان فرکانسش افراد را تحت الشعاع قرار میدهد.
سئوال من این است که با این همه مضرات چرا تا کنون اطلاعرسانی خوبی در مورد زیانهای موبایلها نشده است؟
این قضیه درست مثل جریان سیگار است. وقتی که کمپانی فیلیپ موریس میلیاردها دلار درآمد از فروش سیگار داشت، اجازه نمیداد دانشمندان در این مورد نظر بدهند. حتی اگر به خاطر داشته باشید در سال 1960 ماجرایی برای یک پروفسور که روی سیگار تحقیق میکرد رخ داد و او را کشتند.
الان فروش موبایلها در دنیا از پُر درآمدترین کارهاست و حتی بسیاری از مراکز آنها دولتی هستند و کسی دوست ندارد از میزان سودش کاسته شود. پس با وجود آگاهی از مضرات آن، هیچ اطلاعرسانی نمیکنند. آنها میلیاردها دلار برای راهاندازی آنتنهای BTS خرج کردهاند و میخواهند سودش را ببرند. اگر بخواهند سیستمهایشان را تغییر دهند، باید تریلیونها دلار هزینه کنند. پس راه پر سود برای آنها عدم اطلاع مردم از زیانهای موبایل است.
یادم هست ما استادی در دانشگاه داشتیم که میگفت: نگران ازدیاد جمعیت جهانی نباشید، انسانها خودشان آنقدر چیزهای مضر مانند سیگار، موبایل و ... میسازند که خود با دست خود میمیرند.
گفته میشود که در ایران اگر در روی خانهای آنتنهای BTS را نسب کنند به آنها ماهیانه پول میدهند؟! این پولها هیچ گاه جای آن زیانها را نمیگیرد و باید تاکید کنم خانههاباید حداقل 50 تا 60 متر از BTSها دور باشند تا امواج به آنها کمتر ضرر بزند.
میدانید که بعد از تذکرات بسیار دانشمندان در دنیا در این مورد، در سازمان ملل بخشی به نام ICNRIP تأسیس شد که کارش فقط تحقیقات و کنترل میزان امواج الکترومغناطیسی مضر برای انسان و طبیعت است.
چرا کشورهای اروپایی نسبت به موضوع حساسترند؟
در کشورهای اتریش، آلمان و سوییس تاکنون دانشمندان مقالات بسیاری را ارائه دادهاند و از دولت خواستهاند که به گونهای قانونگذاری کند که کمترین میزان زیان به افراد برسد.
چندی پیش از دولتهایشان خواستند که از نصب آنتنهای BTS در نزدیکی مهد کودکها، بیمارستانها یا مکانهای تفریحی که بیشتر کودکان در آنها رفت و آمد دارند جلوگیری کنند. در نروژ هم آزمایش جالبی انجام شد که نشان داد استفاده از موبایل برای بچهها باعث خستگی، کم خوابی و کم اشتهایی میشود.
موبایل تنها در زمان استفاده و صحبت کردن با آن ضرر دارد؟
خیر. حمل کردنش هم ضرر دارد. حتی اگر 30 سانتی متر هم از شما فاصله داشته باشد، امواج الکترومغناطیس حدود 400 هزار Pw/M2 در هر لحظه با بدن اصابت میکند.
وقتی که شما با موبایلتان حرکت میکنید، جاهایی که آنتنها آنها را کمتر پوشش میدهند، گوشی شما سعی بیشتری برای به دست آوردن آنتن میکند، در واقع سیگنالهای بیشتر و قویتری از خود ساطع میکند که این موضوع بسیار خطرناک است.
حتی به افرادی که مشکل قلبی دارند سفارش میشود که موبایل را دور از خود نگه دارند، در صورتی که بعضیها آن را در جیب بغلشان میگذارند.
خانمهای باردار باید حداقل 2 متر از موبایل دورتر باشند. یکی از نکات جالب این است که زمانی که شما با موبایلتان عکس بفرستید یا همانMMS، هزار برابر خطرش بیشتر است. این موضوع را یک دانشگاه اتریشی اثبات کرده است.
یعنی جاهایی که پوشش آنتنها کمتر میشود، امواج خطرناک تری از موبایل ساطع میشود؟
بله. جاهایی که پوشش کم است، امواج گوشی بیشتر میشود و در جاهایی مانند نزدیک آنتنهای BTS هم که پوشش خوب است، امواج ساطع شده از طرف آنتنها برای بدن بسیار خطرناک است.
در موقع صحبت کردن با موبایل چطور؟
از هر زمان دیگری برای بدن خطرناک تر است. فرض کنید در اتوبان در حال رانندگی هستید. این امواج همواره در حال کم و زیاد شدن هستند که باعث افزایش میزان برخورد امواج و شدت یافتن آن میشود، زیرا در مسیر اتوبان میزان پوششدهی آنتن موبایل یکسان نیست.
استفاده از هندز فری (hands free) نمیتواند درصد امواج را کاهش دهد؟
خیر، زیرا هندز فری هم مانند یک آنتن عمل میکند و تفاوت خاصی در میزان اصابت امواج با بدن ندارد.
آیا در آلمان تاکنون ارگانهای دولتی بودهاند که نسبت به اختراع شما عکسالعمل خوبی نشان دهند؟
در آلمان آنقدر از این اختراع استقبال شده که خود من هم باور نمیکردم. علاوه بر آلمان، از کشورهای ژاپن، برزیل، سوئیس و اتریش هم پیشنهادات خوبی برای تولید داشتم ولی ایران را بیشتر از تمام دنیا دوست دارم و این کار را در ایران ادامه خواهم داد.
ازدواج اینترنتی و سایتهای همسریابی و دوستیابی ،مراقب باشید خطر در کمین شماست!
آیا ازدواج های اینترنتی و همسریابی در سایتها درست است ؟
اینترنتی شدن روابط اجتماعی در جامعه امروز ایران به طرز ناباورانه ای بیان کننده این واقعیت است که گپ و گفت ها و مراودات دوستانه در دنیای مجازی به شکل نگران کننده ای در حال تبدیل شدن به فرهنگی پذیرفته شده است. امروزه بشر استفاده از وسایل ارتباط جمعی چون اینترنت، ماهواره و رایانه را جزء لاینفک زندگی خود می داند. دنیای جدید نیز شیوه نوین را برای زندگی می طلبد و از همین رو زندگی نسل جدید با نسل گذشته متفاوت شده است به طوری که بسیاری از افراد ترجیح می دهند امور روزمره و گاه ضروری زندگی خود از جمله ازدواج و تجارت را از طریق اینترنت پیگیری کنند.
با نگاهی گذرا به دنیای اینترنت و تفحصی کوتاه در دنیای سایبر( sayber) مشخص می شود که چند ده سایت دوست یابی و همسریابی با امکانات منحصر بفردی چون آلبوم تصاویر، تالارهای گفتگو و چت روم ها این زمینه را بوجود آورده اند که جوانان به سمت و سوی آشنایی های بی سرانجام کشیده شده بی آنکه از عواقب دردسرساز آن آگاه باشند.
این روزها ازدواج اینترنتی به یکی از مباحث مورد علاقه برخی جوانان تبدیل شده است که از این طریق شریک زندگی آینده خود را از آن طریق می یابند. چنین روندهایی تشکیل خانواده در ایران را با ابهاماتی رو برو کرده است. نخست آنکه خیلی ها با انگیزه دوست یابی وارد این سایتها شده اما پس از جدی شدن مباحث و اصرار یکی از طرفها به ازدواج، فرد برای تداوم رابطه حاضر به پذیرش آن شده در حالیکه خود نیز می داند که هیچ جدیتی در این موضوع ندارد. نکته دوم آن است که خیلی ها پس از نا امیدی از پیدا کردن شریک مناسب آینده شان با انگیزه و هدف مشخص به سایتهای همسریابی مراجعه کرده و سعی می کنند فرد مورد نظر خود را پیدا کنند.
با اینکه اتکا به اینترنت و فضای مجازی ممکن است در نگاه اول آسان ترین راه همسر یابی تلقی شود ولی واقعیت آن است که فضای نامطمئن مجازی نمی تواند ملاک دقیق و قابل اعتنایی برای یافتن یک شریک دایمی به حساب آید. ارزیابی های اولیه نیز حاکی از آن است که خیلی ها در مراحل اولیه به قصد دوستیابی به این کار مبادرت کرده و به تدریج علایق ناشی از احساسات ناپایدار تمایل به تداوم رابطه و در نهایت ازدواج را موجب شده است.
ارزیابی های آماری در یکی دو سال گذشته حاکی از آن بود که بی برنامگی در امر ازدواج، جامعه را با وضعیت نگران کننده ای روبرو کرده و چنانچه آمار جوانان در سن ازدواج و نا توان از ازدواج همچنان ادامه یابد در 10 سال آینده بر حسب جمعیت دختر و پسر و برخی متغیرهای کیفی چون افزایش دختران تحصیلکرده با یک درهم ریختگی و نا همترازی گیج کننده روبرو خواهیم بود.
به گفته یک کارشناس پژوهشگر اجتماعی اگر در وضعیت عادی مبادرت به برنامه ریزی شود در 15 سال آینده تعادل به نحوی به هم ریخته می شود که در آن زمان ارزش یک مرد تحصیلکرده برابر 15 زن تحصیلکرده خواهد بود، در حال حاضر نیز در برابر 10 مرد تحصیلکرده تنها یک زن تحصیلکرده در برخی پستهای مدیریتی جامعه قرار می گیرد.
این ارزیابی بیشتر به این لحاظ که تغیر رویکرد جوانان در شیوه همسرگزینی و روی آوردن آنان به روشهای مختلف را نشان می دهد، اهمیت دارد به خصوص که متغیر هایی چون سن و تحصیلات به این لحاظ که مستقیما با مقوله انتظارات دو طرف سر و کار دارند در گرایش به شیوه های غیر متعارف همسر گزینی تاثیر بسزا دارد.
امروز همه می توانند با مراجعه به کافی نت یا کامپیوتر شخصی به راحتی وارد سایتهایی شده و شروع به دوست یابی و چت با افراد ناشناس کنند. بر این اساس که ادبیات پرسه زنی در وب می گوید که می توانی با هر شخصیتی در شبکه احساس و عاطفه ات را به اشتراک بگذاری.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پلیس، این که ادبیات اینترنتی کاربران چقدر با ساختار اجتماعی سطح جامعه تطابق دارد، موضوعی بحث برانگیز است. آیا اشتراک سلایق دو پسر و دختر جوان در فضای "چت روم" می تواند زمینه مناسبی برای ازدواج این دو در جامعه باشد؟ معلوم نیست ! در حال حاضر بسیاری از جوانان ساعتها یا به طور متناوب روزها و ماهها پای این نوع دوستیابیهای مجازی می نشینند. طبق آمار اداره کل مطالعات اجتماعی و بررسیهای اجتماعی ناجا، 63 الی 68 درصد چت رومها در اختیار جوانان قرار دارند؛ خصوصاً جوانان ایرانی که حتی گوی سبقت را از مردم آمریکا و کانادا هم ربوده اند.
البته محتوای 48 درصد این چت رومها را اطلاعاتی چون عکس در برگرفته و این درست آن چیزی است که می تواند جوان و نوجوان را تحت تأثیر قرار دهد.
ازدواج اینترنتی
ازدواج در اینترنت اولین بار درکشور فرانسه و حومه های شهر پاریس مطرح شد. این شهر یعنی "ایسی لهمو لینو" یکی از شهرهای اینترنتی و سرآمد شهرهای فرانسه در حوزه اینترنت و اطلاع رسانی می باشد. تا جایی که حتی در مهد کودکهای این شهر نیز اینترنت مورد استفاده و دستیابی است.
در کشور ما هم موضوع دوست یابی رایانه ای و گاهی ازدواج اینترنتی از حدود 2-3 سال پیش در بین عموم مطرح شده است. تا جایی که چندین سایت نیز در این مورد به وجود آمد و اقدام به عضویابی کرد.
اما آنچه مهم است عواقب و مشکلاتی است که پس از ایجاد چنین سایتهایی در بین جوانان به وجود آمده است.
چنانچه به دادگاههای خانواده و مراجع قضایی مراجعه کنیم به سادگی با چند زوج روبرو می شویم که از طریق اینترنت با یکدیگر ازدواج کرده اند و حال برای جدایی به این مکانها آمده اند.
عبدالرضا مصری، با اشاره به لزوم فرهنگ سازی در مورد ازدواجهای اینترنتی، در این زمینه می گوید: برقراری ارتباط میان دختر و پسر از طریق اینترنت جرم محسوب نمی شود، چرا که وقوع جرم مستلزم وجود ادوات و مقدمات جرم است. البته در هیچ قانونی هم ارتباط کلامی بین دختر و پسر هر چند نامحرم باشند، جرم محسوب نمی شود.
اما آنچه مسلم است این ارتباط باعث بروز شرایط سوء استفاده و استفاده نامطلوب از شرایط موجود می شود.
مصری معتقد است: در کشورهای اروپایی ارتباط سالم از طریق اینترنت صورت می گیرد و طرفین پس از این که تصمیم به ازدواج گرفتند شرایط خود را صادقانه بیان نموده و با هم ازدواج می کنند. اما چون در کشور ما این فرهنگ وجود ندارد، آنچه که در چت رومها بیان می شود اکثراً دروغ است یا با دیدگاهی منفی نظاره می شود. نهایتاً همین دروغها باعث فروپاشی خانواده پس از ازدواج می گردند، چرا که طرفین واقعیتهای فرد مقابل را از نزدیک می بینند
سایت های اینترنتی مطمئنا قصد الهی ندارند
جواد آرین منش می گوید: ازدواج یکی از مهمترین حوادث زندگی انسان تلقی می شود به طوری که حاصل آن تشکیل کانون خانواده به عنوان مهمترین و پایدارترین نهاد تربیتی در جامعه است.
با اشاره به کارکردهای متفاوت تربیتی، اجتماعی و فرهنگی خانواده می گوید: خانواده در اجتماع ایرانی جایگاه اساسی دارد و برای تحکیم خانواده ما به هر صورتی باید تلاش کرد.
به گفته آرین منش همسر گزینی اینترنتی در جامعه ایران یک پدیده نوظهور تلقی می شود و این پدیده در جوامعه غربی سابقه بیشتری دارد. نماینده مشهد در خانه ملت استفاده از رسانه های نوین را به تیغ دو لبه تشبیه کرده و تاکید می کند: اگر جنبه آگاهی بخشی این وسیله نادیده گرفته شود و با یک نگاه احساسی و ناآگاهی یک فرد بخواهد همسرش را از طریق اینترنت برگزیند و نقش اینترنت در تشکیل خانواده احساسی باشد و برپایه احساسات، یک خانواده بنا شود، اینترنت را نباید در انتخاب همسر استفاده کرد اما اگر اینترنت بر آگاهی و آشنایی بیشتر طرفین ازدواج بیافزاید بسیار وسیله پسندیده ای است.
آرین منش می گوید: چون در فرهنگ ایرانی موانع زیادی برای ارتباط طولانی قبل از ازدواج بین خانواده های جوانان وجود دارد و جوانان نمی توانند با خصوصیات یکدیگر آشنا شوند استفاده از این ابزار برای آشنایی پیش از ازدواج مطلوب و مفید خواهد بود البته باید اطلاعات و خصوصیاتی که افراد از همدیگر می دهند خصوصیات واقعی باشد و فقط شرایط مثبت افراد گفته نشود.
وی با تاکید بر اینکه نباید یک پدیده وارداتی را با همان شرایط که در خارج از ایران وجود دارد، در جامعه ایران برپا کرد، گفت: باید ارزش های اسلامی در همسرگزینی اینترنتی لحاظ شود.
آرین منش چت کردن را وسیله مناسبی برای ازدواج نمی داند، بلکه آن را بیشتر برای سرگرمی می داند و معتقد است که چت در این ماجرا نباید مهم تلقی شود. چرا که بعید است فردی برای کسب اطلاعات کامل و همسر گزینی واقعی به اینترنت مراجعه کند.
آرین منش در این خصوص می گوید: هنوز هم افرادی هستند که با انگیزه های شرعی اطلاعات به خانواده دختران و پسران می دهند اما بعید به نظر می رسد که سایت های اینترنتی نیز با انگیزه های الهی این کار را انجام دهد. اگر سایت های اینترنتی با برنامه ریزی از سوی مسوولان همراه باشد می تواند نتایج مثبتی را به همراه داشته باشد.
حرکت با چراغ خاموش...
برخی کارشناسان ازدواج اینترنتی را حرکت با چراغ خاموش و بی سرو صدای زندگی تعبیر کرده و ترجیح می دهند پیش از آنکه در داخل یا خارج از کشور کسی را انتخاب کنند او را در سکوت بشناسند البته شکستن این سکوت کار را بر جوان سخت می کند.
ازدواج به عنوان یکی از مهمترین حوادث زندگی انسان تلقی می شود و حاصل آن تشکیل کانون خانواده به عنوان مهمترین و پایدارترین نهاد تربیتی در جامعه است. از همین رو ازدواج اینترنتی یک راهکار نیست بلکه پوششی موقتی برای سرپوش گذاشتن بر مشکلاتی که بیشتر جوانان در حوزه ازدواج با آن مواجهند. اینکه بخواهیم نگاهی قابل اطمینان به این مقوله داشته باشیم نمی تواند به عنوان یک راه حل تلقی شود. چرا که فرهنگ سازی ازدواج اینترنتی در جامعه برای شکل گیری یک خانواده سالم نیازی ضروری است.
ایجاد زمینه های شناخت و فراهم نمودن امکان مشاوره بعد از آشنایی و ملاقات همچنین تحقیق و بررسی درباره مورد برگزیده شده نیز نباید مورد غفلت قرار گیرد. مساله ای که نه تنها خود جوانان بلکه تمامی مسئولان ذیربط هم برای ساماندهی این نوع آشنایی و ازدواج، باید به آن توجه کافی داشته باشند.
فقدان آموزش به عنوان کلیدی ترین چالش امروز در بحث ازدواج این امکان را فراهم ساخته که شیوه های همسریابی در کشور تحت تاثیر برخی انگیزه های انحرافی از ماهیت دوگانه ای برخوردار شود. اثرات انحرافی این شیوه طبعا پیامدهای زیانباری را متوجه روح و روان جوانان این کشور خواهد کرد.
همسریابی اینترنتی با این که ممکن است مراحل نهادینه شدن در کشور را طی کند اما باز هم با توجه به ماهیت پنهان فضای مجازی برای فرار انسانها از واقعیت و استفاده از نقاب در مقابل یکدیگر؛ یک شیوه انحرافی برای فایق آمدن بر مشکل انتخاب گزینه صحیح است در حالی که اتکا به این روش متضمن خطراتی است متاسفانه برخی خانواده ها با سکوت زیانبار خود به تداوم و مشروعیت یافتن این شیوه کمک می کنند....
منابع:
1-رووزنامه همشهری
2-پایگاه اطلاع رسانی آفتاب
3-پایگاه موازی www.movazi.com