اثربخشی درمان شناختی-رفتاری مادران مبتلا به اختلال وسواس-اجبار بر میزان مشکلات رفتاری کودکان آنها

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر درمان شناختی– رفتاری وسواس مادران بر کاهش اختلالات رفتاری کودکان آنها انجام شده است. به این منظور ابتدا به روش نمونه گیری تصادفی یکی از نواحی پنجگانه استان اصفهان انتخاب و مجدداً به همین روش دو دبستان از این ناحیه برگزیده شد. از همه مادران دانش آموزان کلاس اوّل و دوم خواسته شد که پرسشنامه‌‌های وسواس- اجبار مادزلی، وسواس- اجبار نیلی‌پور و مقیاس سلامت روانی کودک ‌انتاریو را پاسخ داده، به محقق تحویل دهند. تحلیل نتایج در مرحله اول، همبستگی 54/0 و معنادار را در سطح 01/0 را بین وسواس مادر و اختلالات رفتاری کودک نشان داد. در مرحله دوم ازمیان کل آزمودنی‌ها 40 نفر از افرادی که بالاترین نمره را در سیاهه وسواس مادزلی کسب کرده بودند، انتخاب و مورد مصاحبه تشخیصی قرار گرفتند. 32 نفر بر اساس ملاک های تشخیصی چهارمین ویرایش راهنمای تشخیصی و ‌آماری اختلالات روانی (DSM IV) واجد علائم وسواس تشخیص داده شدند. این افراد به طور تصادفی در دوگروه 16 نفری آزمایش وکنترل جایگزین گردیدند. نمرات اولیه آزمودنی‌ها در دو مقیاس نامبرده، به عنوان نمره پیش آزمون در نظر گرفته شد. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه‌ای درمان شناختی– رفتاری به صورت گروهی، شامل آرام سازی عضلانی،‌ شناخت خطاهای منطقی، چالش با افکار، مواجهه و جلوگیری از پاسخ به مدت یک ماه دریافت نمود. بعد از پایان جلسات درمانی، پس آزمون بر روی دو گروه اجرا شد. یک ماه بعد از اجرای پس آزمون نیز آزمون پیگیری انجام گرفت. به دلیل ریزش 2 نفر از اعضای گروه آزمایش، 2 نفر از گروه کنترل نیز به تصادف حذف شدند و نهایتاً تحقیق با دو گروه 14 نفری پایان یافت. تحلیل کوواریانس نتایج نشان داد که علائم وسواس مادران گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در مراحل پس آزمون و پیگیری به طور معناداری کاهش یافته است (P<0.0001). اختلالات رفتاری کودکان گروه آزمایش در مرحله پس آزمون تفاوت معناداری نسبت به گروه کنترل نداشت (P=0.204)؛ اما در مرحله پیگیری بین نمرات دو گروه در این مقیاس کاهش معناداری مشاهده شد (P=0.001).

واژه‌های کلیدی: اختلال وسواس- اجبار، اختلالات رفتاری کودک، درمان شناختی‌‌- رفتاری گروهی

بیماران را گاهی لازم است که در مؤسسات روان‏پزشکی و گاهی هم در بیمارستان‏ها به طرق روانکاوی و روان‏درمانی درمان نمایند و در موارد ضرور باید آنها را بستری نمود. درمان بیماری برای برخی از افراد بسیار ساده و آسان و برای برخی دیگر بسیار سخت است ; بویژه که شرایط اقتصادی و اجتماعی بیمار هم در این امر مؤثر است.

ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محسن ( یکشنبه 89/3/16 :: ساعت 8:8 عصر )

درمان :وسواس

درمان :
برای درمان می‏توان از راه و رسم‏ها و وسایل و ابزاری استفاده کرد که یکی از آنها تغییر محیطی است که بیمار در آن زندگی می‏کند.
?- تغییر آب و هوا: دور ساختن بیمار از محیط خانواده و اقامت او در یک آسایشگاه و واداشتن او به زندگی در یک منطقه خوش آب و هوا برای تخفیف اضطراب و درمان بیمار اثری آرامش بخش دارد و این امری است که اولیای بیمار می‏توانند به آن اقدام کنند.
?- تغییر شرایط زندگی:از شیوه‏های درمان این است که زندگی بیمار را در محیطی دیگر بکشانیم و وضع او را تغییر دهیم. او را باید به محیطی کشاند که در آن مساله حیات سالم و دور از اغتشاش و اضطراب مطرح باشد و بنای اصلی شخصیت او از دستبردها دور و در امان باشد بررسیهای تجربی نشان می‏دهند که در مواردی با تغییر شرایط زندگی و حتی تغییر خانه و محل کار و زندگی بهبود کامل حاصل می‏شود.
?- ایجاد اشتغال و سرگرمی:تطهیرهای مکرر و دوباره‏کاری‏ها بدان خاطر است که بیمار وقت و فرصتی کافی برای انجام آن در خود احساس می‏کند و وقت و زمانی فراخ در اختیار دارد. بدین سبب ضروری است در حدود امکان سرگرمی او زیادتر گردد تا وقت اضافی نداشته باشد. اشتغالات یکی پس از دیگری او را وادار خواهد کرد که نسبت‏به برخی از امور بی‏اعتماد گردد، از جمله وسواس.

ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محسن ( یکشنبه 89/3/16 :: ساعت 8:8 عصر )

وسواس فکری-عملی :

آیا شما هر بار که کسی به دستگیره‌های درب منزل‌تان دست می‌زند، آن‌ها را پاک می‌کنید؟ آیا شما برای این‌که پای‌تان را بر روی ترک‌های پیاده‌رو نگذارید، گام­تان را بلندتر برمی‌دارید، یا این‌که احساس می‌کنید مجبور هستید آن‌قدر دست‌های‌تان را بشویید که مجروح و ترک‌خورده شوند؟ احساس اجبار به انجام این تشریفات به‌طور تکرار‌شونده، ممکن است نشانه‌ی این امر باشد که شما اختلال وسواس فکری-عملی دارید.

اگر شما اختلال وسواس داشته باشید، ممکن است رفتارهای تکرارشونده، تمام زندگی‌تان را پرکنند. در این‌صورت، پریشانی، افکار ناخواسته یا تصاویری دارید که برای شما مفهومی ندارند. این افکار یا تصاویر، با وجود تلاش شما برای نادیده گرفتن‌شان، مدام بازمی‌گردند. شما ممکن است برای مخفی‌کردن وسواس‌تان، از ترس این‌که دوستان و همکاران‌تان اسم دیوانه را روی شما نگذارند، بسیار عذاب بکشید.

علائم و نشانه‌ها :

علائم اختلال وسواس فکری-عملی می‌توانند شدید و وقت‌گیر باشند. به‌عنوان مثال، کسی که دست‌هایش به میکروب آلوده شده (یک وسواس فکری)، ممکن است هر روز، ساعت‌ها به شستن آن‌ها مشغول شود (تکرار جبری) و ممکن است تمرکز او بر روی شست‌وشو آن‌قدر زیاد باشد که نتواند کار دیگری را به انجام برساند.

وسواس‌های فکری :

وسواس‌های فکری، عقاید، افکار، تصاویر یا برانگیزش‌های ناخواسته، مداوم و تکرارشونده‌ای هستند که شما به‌طور غیرارادی تجربه می‌کنید و بی‌معنی به‌نظر می‌رسند. این وسواس‌ها به‌طور عموم، وقتی شما سعی‌می‌کنید به چیزهای دیگری فکر کنید یا کارهای دیگری را انجام دهید، مزاحم شما می­شوند.

در زیر، مثال‌هایی از وسواس‌های فکری آورده شده است:
- ترس از سرایت بیماری از طریق دست‌دادن یا لمس‌کردن اشیایی که دیگران لمس کرده‌اند.- شک در مورد این‌که درب را قفل کرده یا اجاق‌گاز را خاموش کرده‌اید.- افکار تکرارشونده در مورد این‌که شما در یک تصادف به شخص صدمه زده‌اید.- احساس پریشانی وقتی که اشیاء مرتب نیستند یا به‌طور مناسب در یک خط قرار نگرفته‌اند یا در بهترین حالت خود قرار ندارند.- تصاویر ذهنی آزاردیدن فرزندتان- برانگیختگی برای فریادزدن به‌طور وقیحانه در مکان‌های نامناسب- خودداری از شرایطی که باعث آغاز وسواس می‌شود مانند دست‌دادن- آماس پوست به دلیل شست‌وشوی مداوم دست- زخم پوست به‌دلیل خارش آن- کم‌شدن موی سر یا محل‌های کچلی به‌دلیل کشیدن مو

ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محسن ( یکشنبه 89/3/16 :: ساعت 8:8 عصر )

وسواس چیست و چگونه آنرا درمان کنیم؟

وسواس چیست و چگونه آنرا درمان کنیم؟
وسواس یک ایده، فکر، تصور، احساس یا حرکت مکرر یا مضر که با نوعی احساس اجبار و ناچاری ذهنی و علاقه به مقاومت در
برابر آن همراه است. بیمار متوجه بیگانه بودن حادثه نسبت‏به شخصیت‏خود بوده از غیر عادی و نابهنجار بودن رفتار خودآگاه است.روانشناسان وسواس را نوعی بیماری از سری نوروزهای شدید می‏دانند که تعادل روانی و رفتاری را از بیمار سلب و او را در سازگاری با محیط دچار اشکال می‏سازد و این عدم تعادل و اختلال دارای صورتی آشکار است.
روانکاوان نیز وسواس را نوعی غریزه واخورده و ناخودآگاه معرفی می‏کنند و آن را حالتی می‏دانند که در آن، فکر، میل، یا عقیده‏ای خاص، که اغلب وهم‏آمیز و اشتباه است آدمی را در بند خود می‏گیرد، آنچنان که حتی اختیار و اراده را از او سلب کرده و بیمار را وامی‏دارد که حتی رفتاری را برخلاف میل و خواسته‏اش انجام دهد و بیمار هرچند به بیهودگی کار یا افکار خودآگاه است اما نمی‏تواند از قید آن رهایی یابد.
وسواس به صورتهای مختلف بروز می‏کند و در بیمار مبتلای به آن این موارد ملاحظه می‏شود :
اجتناب؛ تکرار و مداومت؛تردید؛شک در عبادت؛ترس؛دقت و نظم افراطی؛اجبار و الزام؛احساس بن بست؛عناد و لجاجت.
علائم دیگر:در مواردی وسواس بصورت، خود را در معرض تماشا گذاردن، دله دزدی، آتش زدن جایی، درآوردن جامه خود، بیقراری، بهانه‏گیری، بی‏خوابی، بدخوابی، بی‏اشتهایی،... متجلی می‏شود آنچنانکه به اطرافیانش این احساس دست می‏دهد که نکند دیوانه شده باشد.
انواع وسواس:وسواسهایی که تمام فکر و اندیشه افراد را تحت تاثیر قرار داده و احاطه‏شان می‏کند معمولا بصورتهای زیر است:
ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محسن ( یکشنبه 89/3/16 :: ساعت 8:8 عصر )

روش درمان وسواس  
 این بیماری از آن جهت که هم به عنوان یک بیماری روان تنی شناخته شده است و هم زمینه ساز بسیاری از انحراف های

دینی در انسان است ، دارای روشهای درمانی متعدد است؛ مانند درمان دارویی، مشاوره و درمان روانی و توصیه های دینی.

مشاوره و درمان روانی: در درمان غیردارویی، از الگوهای مختلف برای کاهش این اختلال بهره می‏گیرند که به برخی از آنها به طور اجمال اشاره می‏کنیم زیرا از این تکنیک‏ها متناسب با نوع و شدت و ضعف بیماری استفاده می‏شود:

1- شناخت درمانی، در این روش طی جلسات مکرر و متعدد، بینش بیمار درباره تعارضهای درونی خود به کمک روان‏درمان‏گر تغییر می‏یابد.

2- رفتار درمانی: روشهای متعدد و متنوعی است از کارشناس مربوطه بیمار را به کارها و فعالیت‏هایی جهت کاهش سطح اضطراب و در نتیجه فکر یا عمل وسواس او وا می‏دارد.

3- گاهی نیز روانشناس با ایجاد ارتباط با خانواده بیمار به کاهش ناهماهنگی‏های احتمالی در خانواده و تصحیح ارتباطات خانوادگی آنها می‏پردازد.

روشهای کلی درمان:

ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محسن ( یکشنبه 89/3/16 :: ساعت 8:8 عصر )

 راهبردهای درمانی وسواس:

در ابتدای کار، باید علایم را برای بیمار توضیح داد. مصاحبه با بستگان آنها نیز اهمیت دارد، چرا که غالبا بیمار، اطرافیان را در رفتارهای وسواسی خود شریک می کند. اکثرا درمان دارویی (البته با تجویز پزشک) برای بیمار شروع می شود که بخصوص امروزه دارویی به نام «فلئوگزنین» مثمر ثمر است که البته به مقدار و مدت لازم باید مصرف شود. باید بیمار در مورد مصرف دارو، به خوبی توجیه شود چرا که گاه مقاومت در مقابل درمان دیده می شود. اما «روان درمانی» و بخصوص «رفتاردرمانی» نقش عمده ای در درمان این اختلال دارد. بر اساس الگوی رفتاری، درمان در صورتی مؤثر است که:

1ـ افکار وسواسی از ناراحتی همراه با آن جدا شوند.

2ـ به رفتارهای تشریفاتی که ترسهای وسواسی را به صورت منفی تقویت می کنند، خاتمه داده شود.

ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محسن ( یکشنبه 89/3/16 :: ساعت 8:8 عصر )