سفارش تبلیغ
صبا ویژن
هفتاد گناه برای نادان آمرزیده می شود، پیش از آنکه یک گناه برای دانشمند آمرزیده شود . [امام صادق علیه السلام]
روان شناسی و روان شناسی کودک و نوجوان
 
 RSS |خانه |ارتباط با من| درباره من|پارسی بلاگ
»» نقش واسطه های شیمیایی در بروز اوتیسم

نقش واسطه های شیمیایی در بروز اوتیسم
 مونوآمین ها
1-سروتونین
نورون های سروتونینی بطور وسیعی در سراسر مغز پستانداران گسترده شده است و یکی از اولین نوروتراتسمیتر ها در مراحل نموی مغز است و میزان turn over   این ماده در مغز پستانداران نابالغ immature  بسیار بالاتر از دیگر پستانداران است. سروتونین هم نقش اساسی در رشد و نمو به عنوان فاکتور رشد در مغز نابالغ دارد و هم تکثیر و بلوغ اعصاب را به عهده دارد.  اولین تحقیقات در پاتوفیزیولوژی اوتیسم روی 5HT  انجام شده است. در تحقیقات اولیه با اندازه گیری سطح کلی سروتونین در خون این ظن پدیدار شد که سطح سروتونین در افراد اوتیستیک بالاتر از افراد نرمال است اما بعدها مشخص گردید که این اندازه گیری ها بیشتر از معمول تخمین زده شده بود و شاید به دلیل عدم کنترل نژادی و بلوغ جنسی بوده است اما بیشتر مطالعات بعدی این مطلب را مشخص ساخت که سطح بالای ابتدایی سروتونین در کودکان اوتیستیک در طی رشد آنها تمایل به بالا ماندن دارد در حالیکه در کودکان نرمال با افزایش سن تمایل به کاهش دارد. این نکته می تواند اشاره به بلوغ غیر طبیعی سیستم سروتونینی در کودکان اوتیستیک می کند. اما دفع ادراری 5 هیدروکسی ایندول استیک اسید) 5HIAA) که متابولیت اولیه 5 هیدروکسی تریپتامین 5HT)) می باشد و غلظت خونی تریپتوفان  در کودکان اوتیستیک و نرمال تفاوت بارزی نداشتند.
مطالعات نشان داده اند که عملکرد 5HT و سطح 5HIAA در مایع CSF   تفاوتی بین کودکان اوتیستیک و نرمال نمی کند در مطالعات رفتارهای نورواندوکرین ها که در افراد اوتیستیک انجام شده است پیش ماده بلافصل 5HT به نام 5 هیدروکسی تریپتوفان 5HTP)) مورد بررسی قرار گرفته است و دیده شده است پاسخ  پرولاکتین  به5HTP   در کودکان اوتیستیک کمتر از افراد نرمال بوده که نشان دهنده پاسخ ضعیف مرکزی به 5HT می باشد.
آزاد سازی آهسته پرولاکتین در پاسخ به مصرف 60 میلی گرم فن فلورامین دهانی در یک بررسی بر روی 7 نفر پسر مبتلا به اوتیسم در مقایسه با افراد نرمال دیده شد . با یک استراتژی دیگر به 17 بیمار بالغ مبتلا به اوتیسم  موادی که باعث کاهش سطح تریپتوفان می شد و موادی که باعث افزایش سطح تریپتوفان می شد تجویز کردند  در 11 مورد از 17 بیمار که سطح خون تریپتوفان آنها بالاتر رفته بود علائم واضح اوتیسم شامل چرخیدن ، آویختگی ، قدم زدن ، بر خوردن به جایی ، خود زنی ، حرکات دورانی و جنبیدن ،و راه رفتن روی انگشتان پا بروز کرد . در یک مطالعه دیگر با آگونیست رسپتور تریپتامین به نام sumatriptan  که باعث افزایش هورمون رشد می شود دیده شد که افراد مبتلا به اوتیسم و آسپرگر افزایش بیشتری در هورمون رشد نشان دادند که نشان دهنده یک نوع بیش حساسی hypersensitivity   به تریپتامین است و در یک مطالعه مرتبط دیگر دیده شد که حرکات تکراری در این کودکان با بیش حساسی هورمون رشد به sumatriptan  ( آگونیست رسپتور تریپتامین) همراه است . در یک مطالعه دیگر نیز مشخص شده است که دریافت خوراکی Mکلروفنیل پیپرازین  سبب افزایش رفتارهای تکراری و پرولاکتین در بالغین با اوتیسم و آسپرگر می شود.
در مورد ژن های درگیر در اوتیسم، ناقل 5HT  که محل عملکرد مهارکننده های جذب مجدد سروتونین است کاندید بررسی و مورد توجه قرار گرفته است  cookو همکاران اولین کسانی بودند که نقص در قسمت پروموتور ژن ناقل تریپتامین را گزارش نمودند.
تریپتوفان 2و3 داکسیژناز آنزیم محدود کننده کاتابولیسم تریپتوفان است که به نظر می رسد نقص ژن این آنزیم نیز در افراد اوتیستیک وجود داشته باشد. (nabi و همکاران). بررسی های اخیر در جستجوی ارتباط بین موضوعات اوتیستیک و رفتارهای اجباری سخت است که نتایج تشویق کننده ای داشته باشد.  
مطالعات تصویری عصبی سیستم 5HT  در بیماران اوتیسم کامل شده است و در مطالعه با روشPET  با مولکول آلفا متیل ال تریپتوفان (AMT) حاوی کربن 11 در کودکان اوتیستیک پسر دیده شد که  سنتز 5HT  در کورتکس فرونتال ، تالاموس و مخچه عدم تقارن بارز داشت  ولی در برادر خواهر های آنها این عدم تقارن دیده نشد. محققان نتیجه گرفته اند که تجمع موضعی 5HT ممکن سبب عصب دهی غیر طبیعی و نامربوط یا اختلال کارکرد فیزیولوژیکی این اعصاب می شود .
در یک مطالعه دیگر بر روی متابولیسم 5HT  مشخص گردید که توان سنتز5HT  در کودکان تا سن 5 سالگی بیش از 200 درصد بالغین است  اما بعد از این سن کاهش می یابد ولی در کودکان اوتیستیک توان سنتز این ماده  از سن 2 سالگی به تدریج افزایش می یابد تا به حد 5/1 برابر بزرگسالان برسد .از این مطلب این نتیجه را می شود گرفت که مغز انسان در دوران کودکی توان بالایی در سنتز 5HT دارد که در کودکان اوتیستیک این توان بنا به دلایلی قطع شده است.
2-دوپامین
آزاد سازی دوپامین (DA) در مغز همراه با اثرات حرکتی و شناختی می باشد. نقش دوپامین بر اساس اثرات داروهای آنتاگونیست رسپتورهای D2  در درمان این گروه از بیماران  مشخص شده است. این گروه از داروها با اثر بخشی روی علائم اوتیسم نظیر تهاجم ، رفتارهای خود آزاری و بیش فعالی در درمان این بیماران موثر می باشد.
در مقیاس  وسیعی تحقیقات روی دوپامین بر روی اندازه گیری متابولیت دوپامین به نام همووانیلیک اسید  HVA  در ادرار و پلاسما و مایع مغزی نخاعی انجام گرفته است . لازم به ذکر است که تنها 25% از متابولیت دوپامین در مایع پلاسما دیده می شود و بنابر این فقط تغییرات عمده در غلظت دوپامین مایع مغزی نخاعی در مایع پلاسما منعکس می شود. 
در مطالعاتی که بر روی متابولیسم کاتکولامین ها در 22 کودک اوتیستیک  5 تا 16 ساله با گروه کنترل شده سنی و جنسی  انجام گرفت تغییرات مشخصی در میزان دوپامین ادرار دیده نشد.
در مطالعه ای دیگر توسط Mindreaa  و همکارانش بر روی سطح پلاسمایی دوپامین و متابولیتش HVA  و پرولاکتین در بیماران اوتیستیک و گروه کنترل انجام گرفت تغییرات بارزی یافت نشد.
در مطالعه ای دیگر توسط  Martineau بر روی سطح ادراری دوپامین و متابولیتهای آن شامل HVA و 3 متوکسی تیرامین 3MT  و نور اپینفرین و اپی نفرین در 156 کودک اوتیستیک  در مقایسه با کودکان هم سن با عقب ماندگی ذهنی و کودکان نرمال انجام گرفت. در هر سه گروه متناسب با سن سطوح این متابولیتها کاهش می یافت و کاهش بارزی در سطوح دوپامین و متابولیت آن HVA   در بیماران درمان شده در مقایسه با بیماران درمان نشده دیده شد . این محققین ابراز داشتند که احتمالا" نتایج ناشی از یک نقص در بلوغ سیستم مونوآمینرژیک در بیماران اوتیسم باشد .
چندین مطالعه روی سطح مایع مغزی نخاعی HVA انجام شده است در مطالعه ای که توسط Gillberg & Svennerholm  انجام شده سطح متوسط HVA در مایع مغزی نخاعی تا 50 درصد در کودکان اوتیستیک در مقایسه با کودکان هم سن و جنس آنها 
با اختلالات نورولوژیک افزایش یافته است.
اما در یک مطالعه کنترل شده روی HVA مایع مغزی نخاعی در 9 کودک  اوتیستیک درمان شده با فن فلورامین سطح نرمال HVA در مایع مغزی نخاعی دیده شد . همچنین Nsarayan و همکارانش نیز سطح نرمال HVA را در مایع مغزی نخاعی یافتند.
در مطالعات متعدد انجام شده روی اندازه گیری HVA  در مایع مغزی نخاعی در گروههای بیماران اوتیستیک تغییرات مشخصی اثبات نشده است
بعضی از مطالعات ژنتیکی روی رسپتورهای دوپامین صورت گرفته است. در مطالعه ای که توسط comings و همکارانش بر روی تعدادی از بیماران خصوصا" بیماران اوتیستیک صورت گرفته است دیده شده که آلل A1  رسپتور D2 رسپتور دوپامین بطور واضحی افزایش یافته است . در یک مطالعه دیگر ژنهای رسپتور D1 و D5  دوپامین از طریق محدودیت تکثیر داخل هسته ای مشکل دار تشخیص داده شدند.
دکتر رابینسون و همکارانش ژن دوپامین بتا هیدروکسیلاز DA B Hydroxilase (DBH) را به عنوان کاندید اتیولوژی بیماری در 37 خانواده با 2 یا بیشتر کودک PDD  مورد بررسی قرار دادند. این آْنزیم  دوپامین را به نوراپینفرین کاتالیز می کند. افزایش تشابهی بین آلل های مشابه در برادر خواهرها وجود نداشت اما این آللها با فرکانس بالاتری در مادر آنها با افتادگی در 19 جفت از ژن مربوطه دیده می شد.
فعالیت دوپامینرژیک از طریق تکنیکهای تصویر برداری عصبی با استفاده از PET  و نشانگر فلورودوپا FDOPA انجام شده است .
ارنست و همکارانش این روش را بر روی 14 کودک 8 پسر و 6 دختر اوتیستیک در مقایسه با 10 کودک نرمال جهت کنترل انجام دادند در گروه کودکان اوتیستیک تجمع FDOPA  در کورتکس فرونتال قدامی و میانی بطور واضحی تا 39% کاهش یافته است .
در یک مطالعه دیگر روش PET  بر روی 6 کودک 3 تا 5 ساله با اوتیسم که با 6R-L-erythro-5,6,7,8-tetrahydrobiopterin (R-BH4)  درمان شده بودند انجام گردید . این آنزیم یک کوفاکتور برای تیروزین هیدروکسیلاز در مسیر بیوسنتز کاتکولامین هاست. محققین در صورتی که سطح پایین نسبی R-BH4 در مایع مغزی نخاعی می یافتند انجام می دادند. پیش از درمان PET  میزان افزایش یافته ای از DA D2 Receptor  در هسته دمی caudate nucleus و پوتامن در کل دیده شد . بعد از درمان یک کاهش 10 درصدی در رسپتورهای D2  دوپامین دیده شد و علاوه بر این سطح مایع مغزی نخاعی R-BH4   بطور واضحی افزایش یافت .
3- نوراپینفرین( NE)
نور اپینفرین با برانگیختگی ، حافظه ، اضطراب ، و فعالیت اتونومیک همراه است. این نورو ترانسمیتر از دوپامین ساخته می شود و به وانیل مندلیک اسید VMA در محیط و به 3 متوکسی 4 هیدروکسی فنیل گلیکول MHPG   در مایع مغزی نخاعی تبدیل می شود.
سطح خونی نوراپینفرین و متابولیتهای آن با سطح آن در مایع مغزی نخاعی همخوانی دارد . در مطالعاتی که بر روی کودکان اوتیستیک با اندازه گیری متابولیتهای نور اپینفرین MHPG و VMA انجام گردیده است تغییر واضحی بین کودکان اوتیستیک و نرمال دیده نشده است.
4- گلوتامات و گابا
گلوتامات ، نوروترانسمیتر آمینو اسیدی تحریکی است که با غلظت بالایی در سراسر مغز دیده می شود. تصور می شود که این نوروترانسمیتر بطور قاطعی در شکل پذیری و اعمال شناختی بالاتر نقش دارد. رسپتورهای گلوتامات به انواع متابوتروپیک و اینوتروپیک تقسیم می شوند. رسپتورهای اینوتروپیک به سه خانواده تقسیم می شوند. N-Methyl-D-aspartate(NMDA) و Alpha-amino-3-hydroxy-5-methyl-4-isoxazole propionic acid(AMPA)   و  Kinate 
بسیاری از محققین تصور می کنند که بد عملکردی گلوتامات ممکن است علت اوتیسم باشد.
GABA نوروترانسمیتر آمینواسیدی دیگری در مغز است که نوروترانسمیتر مهاری اولیه در مغز محسوب می شود. این ماده از گلوتامات بوسیله گلوتامیک اسید دکربوکسیلاز(GAD) تولید می شود محققین تصور می کنند که گابا نقش اساسی در پاتوفیزیولوژی اوتیسم دارد. علیرغم نقش مهمی که این نوروترانسمیتر ها می توانند داشته باشند اما تعداد اندکی تحقیق در این زمینه انجام شده است .
تعدادی از گزارشات نشان دهنده سطح افزایش یافته گلوتامات در بیماران اوتیسم و دیگر انواع  PDD  می باشند.
در تحقیقی که توسط Aldred و همکارانش انجام شد در نمونه های 23 بیمار مبتلا به اوتیسم و آسپرگر با سن 4 تا 29 سال در مقایسه با 55 عضو خانواده آنها ( 32 والد و 23 خواهر برادر) غلظت اسید آمینه های خون از جمله گلوتامات ، فنیل آلانین، لیزین و آسپارژین  بطور بارزی در بیماران و خانواده های آنها بالاتر از گروه کنترل همسن آنها بود. سطوح گلوتامین بطور بارزی پایین تر بود.
در مطالعه ای دیگر آمینو آسیدهای 14 کودک اوتیستیک زیر 10 سال اندازه گیری شد و با گروه هم سن و هم جنس خود مقایسه شدند. در این مطالعه آسپارتات بالاتر و گلوتامین و آسپارژین پایین تر از گروه کنترل بودند.
اما در آنالیزهای دیگر این مطلب ثابت نشد  در مطالعه ای توسط Rolf  و همکارانش بر روی 18 نمونه پلاسمای حاوی پلاکت کودکان اوتیستیک سنین 8 تا 14 ساله گلوتامات و آسپاراتات کاهش یافته بودند و سطوح گلوتامین و گابا نیز کاهش یافته بودند . اما  در مطالعه ای دیگر توسط Dhossche خلاف این مطلب ثابت شد
نتیجه اینکه اندازه گیری های آمینو اسیدهای خون محیطی نتایج همگونی نداشته اند و قابل استناد نیستند و علل آن می تواند تعداد نمونه های اندازه گیری شده ناچیز و روشهای متفاوت اندازه گیری و احتمالا" دارو درمانی در بیماران قبل از آزمایش است.
مطالعات ژنتیکی روی سیستم گلوتامات و گابا در بیماران اوتیستیک انجام شده است .jamain  و همکارانش نشان دادند که ژن رسپتور اینوتروپیک کینات2 گلوتامات (GRIK2) یا ژن رسپتور 6 گلوتامات (GluR6) در بیماران اوتیستیک دارای عدم تعادل است و یک انتقال زیادی مادری GRIK2 دیده می شود و جالب اینکه این عدم تعادل در انتقالGRIK2 در بیماران اسکیزوفرنی نیز دیده می شود . در مطالعه ای دیگر توسط shuang  و همکارانش  در چین روی 174 مورد سه قلو ها GRIK2 در روی ناحیه 6q21 قرار داشته و به عنوان منطقه مستعد کننده به اوتیسم شناخته شده است .
GAD1 پروتئین 67 کیلو دالتونی گلوتامیک اسید دکربوکسیلاز (GAD67) که آنزیمی مهم در تبدیل گلوتامات به گابا GABA است را کد گذاری میکند . به عنوان یک دکربوکسیلاز این آنزیم نیاز به ویتامین ب6 به عنوان کوفاکتور دارد که بعضی ها تصور می کنند در درمان اوتیسم نقش دارد. این کدگذاری در کروموزوم 2q رخ می دهد  که ارتباطی با چندین طیف وسیع ژنها دارد . مطالعاتی هم روی ژنها بعد از مرگ مبتلایان به اوتیسم انجام شده است از مجموع مطالعات اینچنین بر می آید که ژنها و پروتئین های در گیر در عملکرد گلوتامات و GABA  ممکن است در مبتلایان به اوتیسم غیر نرمال باشند اما نتایج قطعی ابراز نشده است.
 
نوروپپتیدها
اکسی توسین و وازوپرسین
پپتیدهای 9 اسید آمینه ای اکسی توسین (OT) و وازوپرسین (AVP) در بروز رفتارهای اجتماعی در پستانداران نقش دارند. این نوروپپتیدها در هیپوتالاموس ساخته می شوند و از قسمت پشتی هیپوفیز ترشح می شوند و تنها در پستانداران وجود دارندو فقط در 2 اسید آمینه با هم متفاوتند. رسپتورهای این پپتیدها در سراسر دستگاه لیمبیک و  قسمت قدامی مغز و در ساقه مغز در مراکز اوتونومیک یافت می شوند . نقش تنظیم کننده این نوروپپتید ها در تنظیم رفتارهای پستانداران زمینه بررسی در مورد یافتن پاتوفیزیولوژی بیمارن PDD را گشوده است. حذف OT در موشها سبب نقص فعالیتهای اجتماعی با دست نخوردگی در شناخت عمومی و سیستم بویایی می شود .OT  سبب تقویت روابط جفتی و انفوزیون آنتاگونیست اکسی توسین در هسته های تکیه ایaccumbense   سبب مهار شکل گیری فرایند جفت یابی در موشهای صحرایی دشتها می شوند . در موشها وازوپرسین سبب تسهیل حافظه اجتماعی و در موشهای صحرایی نر این نوروپپتید سبب تقویت حس جفت یابی می شود.
این نظریه که در معرض قرار گرفتن نوزادان به اکسی توسین در جریان القا زایمان سبب تنظیم معکوس(Down regulation) رسپتورهای این ماده می شود در دو مطالعه جداگانه بر روی کودکان PDD و با اختلالات گفتاری اوتیسم اثبات نگردید. اما در دو مطالعه جداگانه با اندازه گیری سطح خون محیطی اکسی توسین مشخص گردید که سطح این ماده کاهش یافته است اما در مطالعه دوم سطح خونی پیش ساز اکسی توسین که در سه اسید امینه آخر در مولکول متفاوت است افزایش یافته است و این مطلب با توجه به تاثیر اکسی توسین در بروز رفتارهای اجتماعی در پستانداران سبب این نظریه شده است که ممکن است نقص یک تبدیل کننده در مسیر سنتز اکسی توسین سبب کاهش غلظت این ماده در خون محیطی می گردد . اما در یک مطالعه که در آن به 9 بالغ مبتلا به اوتیسم و 6 بالغ مبتلا به آسپرگر مورد آزمایش با انفوزیون اکسی توسین قرار گرفتند و از لحاظ رفتارهای تکراری و یا اجتماعی بررسی شدند ولی هیچ  تغییر بارزی ایجاد نشد که بدین ترتیب تاثیر اکسی توسین در رفتارهای اجتماعی را زیر سوال میبرد.
بررسی های رفتارهای اجتماعی نامطلوب در افراد PDD هنوز با شواهد اپیدمیولوژیک ، نوروشیمیایی و درمانی و ژنتیکی  جمع آوری شده از اثرات اکسی توسین و وازوپرسین قابل استناد نیستند. مطالعات آینده می بایست روی سطح خونی این ماده در مغز تمرکز کنند و بر علت یابی تاثیر متفاوت این مواد بر جنس پستانداران سطح پایین تر تمرکز کنند.
اپیوئیدها 
چندین مطالعه روی کودکان اوتیستیک بر بد تنظیمی اپیوئیدها به عنوان اتیولوژی بیماری در افراد PDD انجام شده است. علائم ناشی از این بد تنظیمی را شامل افزایش آستانه درد، علاقه کم به تعاملات اجتماعی و اپیزودهای بیش فعالی می دانند. این یافته ها در کودکان حیواناتی که اپیوئید دریافت کرده اند دیده می شود. سیستم اپیوئیدی انسان با محور هیپوتالاموسی _هیپوفیزی _آدرنال و دیگر نوروپپتید ها مرتبط است. زیرا بتا اندورفین  درست در همان زمان ترشح کورتیکوتروپین (ACTH) از هیپوفیز قدامی ترشح می شود. این حالت به این علت اتفاق می افتد که این هورمون های پپتیدی بطور اولیه قسمتی از همان پیش هورمون هستند.
ارزیابی این پپتیدها در خون و مایع مغزی نخاعی و ادرار بیماران PDD نتایج متفاوتی داشته است. بعضی نتایج افزایش و بعضی کاهش و بعضی نسبت به گروه کنترل بدون تغییر بودند.
در مطالعاتی که بر روی اثر naltrexon که یک آنتاگونیست اپیوئیدهاست بر روی کودکان PDD انجام شده است نتایج متضادی داشته است و اندازه گیریهای بتا اندورفین ها نیز نتایج همگونی نداشته است.
 نتیجه اینکه سیستم اپیوئید اندوژن و اگزوژن در بیماران PDD  نیاز به مطالعه بیشتری دارد و این نظریه را ایجاد کرده است که سطح خونی بتا اندورفین ممکن است به تنهایی سبب بیماری نشود اما اثر متقابل اپیوئیدها با دیگر نوروترانسمیترها  نظیر 5HT ،DA نوراپی نفرین و گلوتامات و یا سیستم گابا باعث بروز علائم رفتاری افراد PDD  میشود. رفتار نهایی اپیوئیدها در پاتوفیزیولوژی PDDها ممکن است از مهار فعالیت اکسی توسین ناشی شود چنانچه در موشها دیده شده است. در نهایت مطالعه بسیاری برای درک تعامل سیستم اپیوئیدها با نوروترانسمیترهای معمولی وبا دیگر نوروترانسمیترها نیاز است.
 
کورتیزول/ACTH  
سطوح هورمونهای قسمت قدامی غده هیپوفیز و ACTH  و محصولات غده آدرنال در بیماران PDD  برای ارزیابی محور HPA   بررسی شده است اما نتایج مانند گذشته متناقض بوده است. در یک مطالعه بر روی 36 کودک اوتیستیک سطح بالای ACTH  همراه با سطح پایین کورتیزول گزارش شده است که به این تضادها بیشتر دامن می زند و در مطالعه ای دیگر بر روی سطح سیرکادین هورمون کورتیزول تفاوتی با گروه کنترل نداشته اند.
ملاتونین
این نظریه قبلا" داده شده است که ترشح بیش از حد ملاتونین از غده پینه آل ممکن است مسئول تاثیر روی محورHPA  باشد که بنابراین ممکن است به یک فنوتیپ رفتاری شبه اوتیستیک فرد را هدایت کند. این تئوری از آنجا بروز کرد که دیده شد در حیوانات ملاتونین افزایش یافته سبب کاهش ترشح هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپینCRP  می شود این خود سبب کاهش ترشح ACTH و بتا اندورفین شده در حالیکه با یک مکانیسم ناشناخته سبب افزایش 5HT در کل مغز می شود. در یک مطالعه روی 16 کودک PDD برای ارزیابی سطح 24 ساعته ملاتونین گزارش شد که سطح متوسط آن نسبت به افراد نرمال تغییری نداشته است اما تمایل به کاهش در پیک شبانه در بیماران اوتیستیک دارد. نقش دقیق ملاتونین همچنان نامعلوم مانده و شواهدی وجود دارد که به نقص اولیه ملاتونین اشاره می کنند.
سکرتین
گرچه نقش سکرتین در سیستم گوارشی شناخته شده است اما نقش آن به عنوان نوروپپتید هنوز در پرده ابهام است . گرچه گزارشات ابتدایی از اثر بخشی این هورمون در درمان بیماران اوتیستیک حکایت داشتند اما مطالعات کنترل شده این اثر بخشی را تایید نکردند.
شواهد اخیری از خواص نورواکتیو سکرتین مشخص گردیده است. در نمونه های انسانی و موشی و نمونه های موشی به تنهایی واکنش ایمنی سلولهای پورکنژ مخچه و هسته مرکزی مخچه  و سلولهای پیرامیدال کورتکس حرکتی و نورونهای حسی اولیه و ساقه مغز نشان داده شده است.
یک مطالعه دیگر بر روی موشها کدگذاری mRNA  برای رسپتورهای سکرتین در بین نورونهای مخچه ای GABA انجام شده است.
با این مطالعه پذیرفته شده است که سکرتین ممکن است توسط سلولهای پورکنژ مخچه ترشح شود و سپس به صورت پیامبر برگشتی تعدیل کننده فعالیت GABA عمل می کند. واضح است که احتمالا" سکرتین اثر نورواکتیو دارد ولی اثر بالقوه این هورمون در پاتوفیزیولوژی PDD بسیار کم شناخته شده است و نقش آن در درمان اثبات نگردیده است.
هورمون تیروئید
هورمون محرک تیروئید که توسط غده هیپوفیز ترشح می شود در چندین مبتلا به اوتیسم اندازه گیری شده است اما در مقایسه با افراد  نرمال تغییر نداشتند.
 
دیگر هورمونهای غده هیپوفیز
هورمون رشد ، پرولاکتین ، LH  و FSH در کودکان اوتیستیک تفاوتی با افراد نرمال نداشته است
دیگر نوروپپتیدها و نوروتروپینها
یک آنالیز جدید نوروپپتیدها و نوروتروپینها از نمونه های فریز شده خون نوزادان تشخیص داده شده به عنوان PDD (N=63)  در مقایسه با عقب ماندگان ذهنی بدون اوتیسم ( 54 نفر ) و فلج مغزی ها (63 نفر ) و  افراد نرمال (54 نفر) و تعدادی از نوروپپتیدها  در کودکان عقب مانده ذهنی و PDD  بالاتر از نرمال بودند غلظت پپتید وازواکتیو روده ای(VIP)  و پپتید مرتبط با ژن کلسیتونین (CGRP) و فاکتور نوروتروپیک مشتق شده از مغز (BDNF) و نوروتروفین 5/4 بطور بارزی در کودکان PDD و عقب مانده  بالاتر از نرمال بودند اما تغییری بین افراد PDD و عقب مانده ذهنی غلظت ماده P ، پلی پپتید فعال کننده آدنیلات سیکلاز (PACAP)
فاکتور رشد عصب(NGF)  و نوروتروفین 3 دیده نشده است و در تمام گروه ها مشابه بودند. در یک مطالعه دیگر سطح مایع مغزی نخاعی فاکتور نوروتروفیک  و فاکتور1 رشد شبیه به انسولین در 11 کودک اوتیستیک و 11 بیمار کنترل ناتوان هم سن مشابه بودند.
هنگامیکه نمونه های نوزادان ممکن است برای PDD اختصاصی نباشد اما این نکته را اشاره می کنند که بد تنظیمی نوروپپتید-نوروتروفین ها مغز را به سمت بروز PDD  هدایت می کند.
نتیجه
در مطالب گذشته مواد نوروشیمیایی موثر در پاتوفیزیولوژی اوتیسم با تمرکز بر مونوآمین ها (5HT,DA,NE) و سیستم گابا/گلوتامات و نوروپپتیدها  با ارجحیت بررسی مونوآمین ها مورد بررسی قرار گرفتند.بیشتر مطالعات در اندازه گیری پایه ای آنها در پلاسما ، ادرار و مایع مغزی نخاعی منفی بودند. یک استثنا در بالا بودن سروتونین سطح سرمی خون کامل بود که در مطالعات متعدد اثبات گردید. اما علت زمینه ای آن نامشخص است . تغییرات رفتاری ناشی از سیستم مونوآمین ها بطور اولیه ناشی از 5HT است که بطور مشخص در افراد اوتیستیک دیده می شود هرجند این مطلب بطور مکرر اثبات نشده است. مطالعات اولیه با روش PET روی سیستم 5HT وDA   یافته های بالقوه مهمی را مشخص ساخته است. برای یافتن علت این گونه بیماریها بکارگیری روشهای تصویر برداری همزمان با مطالعات نوروشیمیایی و ژنتیک در مطالعات آینده بسیار مهم می باشد.



نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محسن ( شنبه 89/12/21 :: ساعت 9:39 صبح )
»» لیست کل یادداشت های این وبلاگ

آسیب های ناشی از اینترنت
سیگار
عرفان های نوظهور دام شیاطین برای قلوب پاک جوانان ماست
تأثیرات فیس بوک در ترویج بی عفتی و بی بند و باری در میان جوانان
نقش ماهواره در به انحراف کشاندن جوانان
امالفسادی به نام الکل
گوش شنوای همسرمان باشیم
چگونه با همسر خود صحبت کنیم؟
جوان و شادکامی انسان با ایمان، غم خویش را در دل و نشاط و خوشرویی
جوان و تعالی شخصیت «هرکس، مسلمانی را گرامی بدارد، خدای والا را گ
جوان و تعالی شخصیت «هرکس، مسلمانی را گرامی بدارد، خدای والا را گ
می خواهم خودم باشم با شروع دوره جوانی تغییرات بسیاری در زندگی اج
روان شناسی و بهداشت روان جوان شورجوانی، ازدواج جوانان مقالات روا
اسکیزوفرنی بیمارئی روان پریشانه( پسیکوتیک) با علت اسکیزوفرنی بیم
چرا زنها ایقدر گریه می کنند؟ رازهای آرامش در زندگی از بیش فعالی
[همه عناوین(1802)][عناوین آرشیوشده]

>> بازدید امروز: 55
>> بازدید دیروز: 20
>> مجموع بازدیدها: 429933

» درباره من

روان شناسی و روان شناسی کودک و نوجوان

» پیوندهای روزانه

ماه مارکت
هالیوودشاپ ایرانیان
فروشگاه سوپر ماه
بازیهای جذاب و هیجانی آنلاین
آموزش زبان های خارجی
نرم-افزار-آموزشی
[آرشیو(6)]

» فهرست موضوعی یادداشت ها
لباس[7] . و[7] . رشد[6] . زنانه[6] . ،[5] . به[5] . کودک[5] . کودکان[5] . که[4] . با[4] . جدید[4] . از[4] . موبایل[4] . مذهبی[3] . نقایص[3] . کوچک[3] . گوشی[3] . عکس[3] . گالری[3] . خنده[3] . دار[3] . زیبا[3] . حرکتی[3] . تکه[3] . بلند[3] . تغذیه[3] . همراه[3] . نوکیا[3] . می[3] . های[3] . ورزشی[3] . هوشی[3] . کلیپ[3] . کن[2] . ورد[2] . کاره[2] . کامپیوتر[2] . ویژگى‏هاى شخصیت‏ بهنجار و یا به تعبیر اسلامى،[2] . کسب[2] . ترک تحصیل[2] . تا[2] . بیش فعالی[2] . توجه به ویژگیهای خاص نوجوانی[2] . تی[2] . تی شرت[2] . تیبل[2] . تیک[2] . جادویی[2] . جارو[2] . جالب[2] . جوان و تعالی شخصیت «هرکس، مسلمانی را گرامی بدارد، خدای والا را گ[2] . چگونه به دوستانمان بگوییم 'نه'؟[2] . حسی[2] . خاص[2] . جسمی[2] . چرا زنها ایقدر گریه می کنند؟ رازهای آرامش در زندگی از بیش فعالی[2] . چهل پرسش خودشناسی[2] . اختلالات[2] . اخلاق فیلسوفانه[2] . استرس چیست[2] . ارتقاء بهداشت[2] . اشعه[2] . ایرانی[2] . اصل[2] . ED[2] . Mate[2] . Sweeper[2] . Swivel[2] . عقب[2] . شهرام[2] . علل[2] . علل شب ادراری:[2] . صاعقه ای در مغز از عوامل ( کمبود تعریف و تمجید شدن از سوی دیگران[2] . عاطفی[2] . سری[2] . سوء[2] . شارژی[2] . شرت[2] . شود[2] . در[2] . دیدگاه اسلام در خودپنداره[2] . درمان اضطراب[2] . زندگی با اُتیسم[2] . داوود[2] . روی[2] . ساعت[2] . سال[2] . رادیو[2] . رفتاری[2] . روانی[2] . فرزندتان افسرده اسـت؟ افسردگی در جوانان تنها به داشتن احساس‌های[2] . کار یکلما تور[2] . فرارازمدر[2] . عقب ماندگی ذهنی (mental Retardation)[2] . فلش[2] . گیگابایت[2] . عوامل مربوطه به کودک آزاری[2] . لجبازی[2] . مبتلا[2] . محسن[2] . میز[2] . نارسایی[2] . مفهوم یادگیری در اضطراب[2] . مموری[2] . مناسبتی . منوچهر . مهارت اول: خود آگاهی . مهارتهای زندگی ( روانی- اجتماعی) – بخش اول . مهارتهای زندگی چیست ؟ . مهرداد . مو . مقامی . مقایسه زن و مرد در زمینه ی هنری . مک کین کتل (1944ـ1860) . ملاک‏هاى سلامت روان . موزه . موزیک . موزیکال . موسیقی . مربع . مرتضوی . مرتضی . مرثیه . مرگ . مستطیلی . مستمر، . مسعود . مسنجر . مشکلات تحصیلی . مشکلات . مشکی . مطالب خواندنی . معین . مغز . مغزی . مغناطیس . مغناطیسی . ناگهانی . نامتعادل . نامطلوب . ناهماهنگ . ناهنجاریهای . ناهید . نایسر . نحوه کنترل عصبانیت در کودکان . نستعلیق . نشانگان تورت(TOURETTE SYNDROME) . نظر . میوه و شخصیت . میکروسفالی . نابینایان . ناتوانی . ناتوانیهای . ناخن . ناخن جوید . نارسائیهای . نقش ازدواج و تشکیل خانواده درسلامت جامعه . نقش خانواده در آگاه سازی جوانان و نوجوانان . نقش ماهواره در به انحراف کشاندن جوانان . نقش نشاط در زندگی جوان (1) منبع : اختصاصی راسخون چکیده : نشاط در . نقش نشاط در زندگی جوان (2) نشاط ودیدگاهها/نشاط در متون دینی / دی . نقش نشاط در زندگی جوان (4) منبع : اختصاصی راسخون توبه یکى از ر . نقش نشاط در زندگی جوان (5) آگاهی از تکنیک هاى موفقیت یکی از را . نقصان . نگهداری . نلی . نمادها . نمایشگاه . نوجوان . نوجوانان . نوحه . نوش . محمد . محیط . محیطی . مخصوص . مخفی . مخلوط . مدل . مبتلایان . متحرک . مثلثی . مجموعه ابزارهای مالتی مدیا به همراه راهنمای فارسی . مجموعه صفحات گرافیکی آماده . مجید . مچی . محافظت . لوین . ما کسانی را بیشتر دوست داریم که شبیه ما هستند . مادر . مادران باردار بخوانند . مادرزادی . مارتیک . ماساژور . ماشین . ماندگی . ماندگیهاست . ماه . ماهگی . عوامل موثر بر هوش . عوامل موثر بربهداشت روانی . کودکان دیر آموز . کورت کافکا (1941ـ1886) . لازم . لاغری . فوتبالی . فوما . فیاض . فکری . قائنات . قمیشی . قنبری . قوی . عقب ماندگی ذهنی و راه های درمان آن . عقلانی . علامه . علاوه . فراهم . فردمنش . فرزندان ناسازگار . کارآیى مطالعه‏ . کارل راجرز (1987ـ1902) . کامپیوت . کاور . کم داشت محبّت . کمک به کودکان در یادگیری ریاضیات . فرشید . فرق . فرهنگی . فشارسنج . فعالیتهای رشدی در کم توان . فلزیاب . گامی . گرافیک . گربه . گروه . گروه درمانی . گروهبندی کودکان استثنایی . گزاری . گسترش . گل . گلپا . گو . گوش شنوای همسرمان باشیم . گوشه گیری . گوشه گیری: . روبو . روش ابراز علاقه به فرزندان . روش مطالعه‏ . روشن . روان شناسی و بهداشت روان جوان شورجوانی، ازدواج جوانان مقالات روا . روانشناسی بهداشت . روانشناسی سازمانی . روانشناسی فردی آدلر و رواندرمانی . روانشناسی متفرقه . راه های پیشگیری از بیماری های روانی درجوانان (1) جوانی بهار زندگ . راه‌های نادرست مقابله با استرس . راههای پیشگیری از بیماریهای روانی درجوانان(2) راه های پیشگیری 1 . راهی به شادی . رخت . رشد، . رضا . رفتار با کودکان لجوج . رفتار سازشی چیست ؟(کم توان) . سایر . سبب شناسی عقب ماندگی ذهنی . ست . سخایی . سرشار . سرشت و سرنوشت‌کودک را بسازید . سرو . سروش . زبان . زعفران . زمان . زمینه . زن بزرگتر از شوهر عیبی دارد . دایسر . درمانی . دروغگویی . دزدی: . دست . دستگاه . دستهای . دستیار تدوین 1 . دستیار تدوین 2 . دستیار تدوین 3 . دستیار تدوین 4 . دستیار تدوین 5 . دشواریهای ارتباطی کودکان استثنایی . دف . دفعی . دل . دلفینی . دلکش . دنس1 . دهان . دهد، . دوران . دوربین .
» آرشیو مطالب
فروشگاه تی شرت پسرانه
فروشگاه تی شرت دخترانه
سری اول اس ام اس های سال 89 ، اس ام اس سال 1389 ، اس ام اس جدید
فروشگاه برای شما
دانلود اهنگ
اتیسم
دانلود فیلم اکشن
روان شناسی
کد برای وبلاگ و سایت
فروشگاه بازی و خنده
یوزر پسورد جدید آنتی ویروس nod32 آپدیت
نمونه سوالات فیزیک 1
نرم افزار هلو تولیدی پیشرفته
فروشگاه مجموعه نرم افزار
فروشگاه فتو عکس
فروشگاه تی شرت

» لوگوی وبلاگ


» لینک دوستان
عاشق آسمونی
لحظه های آبی( سروده های فضل ا... قاسمی)
سایت اطلاع رسانی دکتر رحمت سخنی Dr.Rahmat Sokhani
هادرباد شناسی (روستایی در شرق شهرستان بیرجند) HADERBAD SHENASI
.: شهر عشق :.
جهاد ادامه دارد...
جاده مه گرفته
دوستی و دوست یابی
محمد قدرتی MOHAMMAD GHODRATI
جکستان ، عکاسخانه ، نرم افزار سرا
کامپیوتر و لوازم جانبی و نرم افزار آموزش
عمو همه چی دان
فتو بلاگ
گروه اینترنتی جرقه داتکو
پرسش مهر
[سرچشمه زارچ در انتظار مهدی موعود(عج)]
سرود عرش
دهکده ی عکس
* روان شناسی ** ** psycology *
ایرانی باشیم
تبادل نظر
وای ندیدید شما ا!!!!!!!

مجموعه مقالات رایانه MOGHALAT COMPUTER
راه و راهنما
ناجی
عدالت جویان نسل بیدار
صل الله علی الباکین علی الحسین
مقالات روان شناسی
کودکان استثنایی
جدیدترین یوزر پسورد آنتی ویروس nod32- Kaspersky - Avira
یوزر آنتی ویروس و مسابقات تبیان و راسخون و قرآنی
متالورژی_دانلودکده ی مهندسی متالورژی(rikhtegari.com)
شناختی
روان شناسی کودکان استثنایی
مهدویت
Sea of Love
یا غیاث المستغیثین - روز های آبی من
MOHAMMAD.HAHSEMI86
پایگاه اطلاعاتی و کاربردی شایگان
اتیسم
تنها ترین تنها...
Ali reza khosravi
گل پیچک
کتابخانه دیجیتال روانشناسی
جنبش قطره سرگشته
کتاب الکترونیکی
آپدیت جدیدترین یوزر پسورد آنتی ویروس nod32
پرسش مهر ... پیشرفت ،راه‌های پیشرفت و موانع پیشرفت چیست ؟
حزب الله هم الغالبون
طوفان در پرانتز
تکنیک های تست زنی ، جزوات کنکور ، سوالات دبیرستان و پیش دانشگاهی
پرنسس خشگله عکس دانلود نرم افزار و بازی narmafzar gam aks
پرسش مهر 10
خدمات اینترنتی و حراج نرم افزار
نرم افزارهای تخصصی و موبایل و نرم افزارهای آموزشی تخصصی و موبایل
لوازم آرایشی و بهداشتی و ادکلن
پارس دانلود
ایران دانلود - دانلود نرم افزار - ویروس یاب
مقالات اختلالات رفتاری و روانی...
غلط غولوت
چهارراه
جکستان . عکاسخانه
نرم افزار زبان های خارجی انگلیسی آلمانی فرانسوی عربی اسپانیایی
w x y z * دبلیو ایکس وای ضد * کد
بانک مقالات روانشناسی
فرهنگی هنری، عکس، مدل لباس، مانتو، ژاکت، سارافون دخترانه و زنانه
پایگاه عکس و پیامک و دانلود بازی و نرم افزار
فروشگاه کتب روانشناسی، اسلامی، ایران شناسی وسیستم عامل
لوازم خانگی و اثاثیه منزل و لوازم آشپزی
پرنسس
فیلم، کارتون، سریال، موسیقی، پاپ، ایرانی
فروشگاه لوازم منزل،خودرو،کامپیوتر، موبایل و کیتهای الکترونیکی
کتاب، مهندسی، روانشناسی، مدیریت، اقتصاد، لغتنامه، شعر، داستان
دستبند، انگشتر، گردنبند، مدال، سرویس، گوشواره، زیورآلات
نرم افزارهای، مالی، اداری حسابداری، انبارداری،
لوازم بهداشتی آرایشی،عطر ، آدکلن ، لوازم لاغری و کرم
نرم افزارهای، بازی، سرگرمی،حادثه ای، اتومبیلرانی،فکری، ورزشی
فروشگاه نرم افزارهای سیستم عامل، طراحی گراف
نرم افزار کاربردی مکانیک، برق، الکترونیک، شیمی، معماری، عم
نرم افزار آموزشی درسی، دانشگاهی، کامپیوتر، فنی مهندسی،کودک
فروشگاه نرم افزارهای نوکیاو موتورلا و سونی اریکسون و سامسونگ
فروشگاه نرم افزارهای گرافیکی و سرگرمی و بازی
نرم افزارهای میکس مونتاژ و آموزشی میکس مونتاژ
پوشاک & تی شرت دخترانه پسرانه استین کوتاه و بلند & ژاکت
هزار حرف نگفته
هتل دانلود
سکوت نیمه شب
کوچک های بزرگ
دهکده مجازی ...
دختر غریب
دانلود سانسور نشده های سریال افسانه جومونگ
پرسش مهر . ...... چگونه خدمتگذار خوبی باشیم
عکاسخانه
عکس های توپ گلها همه آفتاب گردانند
جک جک جکستان
پیچیدگی سکوت
متفاوت
حسادت2
دروغ گویی
حسادت
اختلال سلوک3
جدایی والدین وفرزندان11
خوشبختی2
سادیسم5
اعتیاد و انواع مواد مخدر20
تست وپاسخ6
جوانان وبلوغ و ازدواج
اس ام اس وطنز37
شخصیت وهویت5
مذهب53
عکس
ختلالات
دانش آموزان دیر آموز
ایام5
کودک آزاری10
هیپوکندریا
خشونت والدین3
اعتیاد اینترنتی
هوش
عصبا نیت
اضطراب
هویت و بحران هویت
کودکان دیر آموز
فرار از مدرسه
دزدی
رفتار ضد اجتماعی
خودکشی
درمان کمرویی
فرزند ارشد
تفکر واحساسات مثبت
تفکر خلاق
درمان پرخاشگری
درمان شب ادراری
طنز3
خنده2
مقابله با استرس
کم رویی
هوش
بد رفتاری
بهداشت روان
بی حوصلگی
تنهایی
خستگی مفرط
سلامت روان در اسلام
رفتار تبعیض آمیز والدین
اختلالات اضطرابی
بدرفتاری کودکان
کمبود محبت
خود باوری
تحقیر
شکست ها
اختلالات روانی نوجوانان
ترس از مدرسه
تربیت کودک
تلویزیون و اضطراب
تلویزیوان و خواب کودکان
کودکان استثنایی
فلج مغزی
موسیقی و ورزش
آزمون آدمک ( گودیناف)
کودک و مرگ
روانکاوی
تقلب
عقب ماندگی ذهنی
کودکان ناسازگار
رفتار درمانی
اعتماد به نفس
گروه درمانی
موسیقی وتاثیر آن بر کودک
مشکلات تحصیلی
کمر درد ودرمان آن
ناسازگاری کودکان
استرس
راههای مقابله با ترس
فشار روانی
گوش مصنوعی
درمان اضطراب
روانشناسی رنگها
روانشناسی
انحرافات زناشویی
طلاق
طلاق و روابط زن وشوهر
اتیسم
مراحل رشد
اسکیزوفرنی
مقالات لاتین
اعتماد به نفس
روانشناسان
چند معلولیت
خواب
پزشکی
خانواده..
عکس مغز
کد برای زیبای وبلاگ
سخن بزرگان
اخبار جور با جور
اسامی نمایندگان
لکنت زبان
سواد کامپیوتری
مقالات متفزقه
عکس از روستای هادرباد
لجبازی
افسردگی
بیش فعالی یا کمبود توجه
ناخن جویدن
تیک
ترس
شب ادراری وروز ادراری
مشاوره متمرکز بر شخص
مطالعه ویادگیری
تمرکز حواس و حافظه
اعتماد به نفس
آرامش روانی
عشق وشادمانی
پرخاشگری
دوستی و روابط
سلامت روان
افت تحصیلی و یادگیری
دوستی و روابط زناشویی
تلویزیون و اضطراب
آموزشی
ترجمه چند متن
اختلالات عاطفی
اعتماد به نفس
مشکلات زناشویی
خلاقیت
اختلالات رفتاری
اختلالات رفتاری
اختلالات رفتاری
زناشویی
شخصیت و اختلالات
آموزشی
اختلالات روانی
تربیت
کودکان
مقاله های آموزشی
اعتماد وعزت نفس
اعتیاد
ایران
مذهبی و اسلامی
مشاوره وروان شناسی
مقاله
مشاوره و روان شناسی
روان شناسی ومشاوره
جملات قصار
بیست مقاله
بیست مقاله کامل
بیست مقاله
بیست مقاله
بیست مقاله
بیست مقاله
بیست مقاله
عکس بازیگر خارجی زن
اس ام اس
مدیریت
بیست مقاله
بیست مقاله
عکس زیبا از ترانه مادری
عکس رویا نونهالی
عکس زیبا از ترانه مادری
عکس های هانیه توسلی در فیلم عاشق
عکس های بهنوش بختیاری
عکس مهناز افشار
عکس مهتاب کرامتی
عکس شیلا خداداد
عکس لاله اسکندری
عکس شقایق فراهانی
عکس میترا حجار
عکس نیلوفر خوش خلق
عکس های شیلا خداداد
نیوشا ضیغمی عکس
عکس ترانه علیدوستی
عکس ترانه علیدوستی
تیر 1387
نرم افزار و گیم
عکس نیکی کریمی
عکس بازیگران داخلی
عکس طنز
سریال افسانه جومونگ
عکس زیبا از سوسانو
بلند قد ترین مردان و زنان دنیا
بنزی از طلا
سه راه عمده برای درمان افسردگی پیشنهاد می شود
مشاوره الگویى برتر در آموزش دینى به نوجوانان
مشاوره الگویى برتر در آموزش دینى به نوجوانان
نیم نگاهی به آسیب شناسى خانواده
خودباوری زمینه خودیاروی است
پیامدهای اقتصادی و اجتماعی کشف حجاب در دوره رضاشاه
مرجع کامل مشاور خانواده جامع ترین مجموعه از آنچه هر شخص و خانواد
سیاه پوشیدن و سیاه پوش کردن
نگاهی به تحوّلات دوران نوجوانی جسمی، جنسی، شناختی و اخلاقی
ایمان و تأثیر آن بر مبادى رفتار
رسانه‏ها و انحرافات اجتماعی
موضوع روان‏شناسی اسلامی
نقدی بر کتاب ‏روان شناسی اسلامی
امید و نقش تربیتى آن در زندگى انسان
آموزش استثنائی
بررسى مقابله هاى دینى در افراد معتاد و غیر معتاد
بازنگری وضعیت کودکان خیابانی در جهان در حال توسعه

» صفحات اختصاصی

» لوگوی لینک دوستان


» طراح قالب