اُتیسم یک بیماری روانی نیست
اُتیسم نوعی اختلال رشدی است که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی مشخص می شود.
علایم این اختلال در سه سال اول زندگی بروز می کند. علت اصلی اختلال ناشناخته است و در پسران شایع تر از دختران است. وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و تحصیلات والدین نقشی در بروز اُتیسم ندارد. این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی تا ثیر می گذارد.
کودکان و بزرگسالان مبتلا به اُتیسم در ارتباط کلامی و غیرکلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت های مربوط به بازی مشکل دارند.
این اختلال ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می سازد. در بعضی موارد رفتارهای خودآزارانه و پرخاشگری در مقابل تغییر دیده می شود و ممکن است در حواس بینایی، شنوایی، لامسه، بویایی و چشایی نیز حساسیت های غیرمعقول نشان دهند.
هسته مرکزی مشکل در اُتیسم، اختلال در ارتباط است.
50 درصد کودکان اُتیستیک قادر نیستند از زبان خود به عنوان وسیله اصلی برقراری ارتباط با سایران استفاده کنند. عدم به کار بردن ضمیر <من> از ویژگی های کلامی این کودکان است. از مسائل دیگر تکلمی، تکرار کلمات و جملات اطرافیان است.
علت اُتیسم
اُتیسم یک ناتوانی طولانی مدت است که منجر به اختلال عملکرد عصبی - روانی در فرد می شود.
گرچه اُتیسم عارضه نادری است اما شیوع آن حتی تا 20 مورد در هر 100 هزار مورد تولد زنده نیز می رسد.
اگر چه علت اصلی اُتیسم کاملاً شناخته شده نیست اما در سال های اخیر مطالعات و تحقیقات زیادی در این زمینه صورت گرفته است.
برخی از این مطالعات و تحقیقات تا کید زیادی بر منشا زیست شناسی و عصب شناختی در مغز دارد.
در بسیاری از خانواده ها سابقه اُتیسم یا اختلالات مربوط به آن وجود داشته که مسائل مربوط به ژنتیک و ایمن شناسی در مورد علت اُتیسم مطرح می شود.
با وجود این تا به حال ژن خاصی که مربوط به اُتیسم باشد شناخته نشده و پژوهشگران در مورد نقش ژنتیک در علت شناسی اُتیسم اختلاف نظر دارند اما برخی از آنها ترکیب چندین ژن را به عنوان علت اختلال مطرح می کنند.
در هر حال چندین نظریه درباره اُتیسم مطرح شده که تاکنون هیچ کدام به طور دقیق ثابت نشده است.
علائم اُتیسم چیست؟
به طور معمول افراد مبتلا به اُتیسم حداقل نیمی از علائمی را که مربوط به این بیماری است نشان می دهند. این نشانه ها از خفیف تا شدید متغیر بوده و در موقعیت های کاملاً متفاوت رفتارهایی که با سن کودک مطابقت ندارد در این افراد مشاهده می شود.
این علایم عبارتند از:
-اصرار به یکسانی داشته و در مقابل تغییر مقاوم هستند.
-مشکلات شدید تکلمی دارند.
-در بیان نیازها مشکل دارند و به جای استفاده از کلمات از اشاره و حرکات استفاده می کنند.
-کلمات و جملات دیگران را تکرار می کنند.
-خنده و گریه بی دلیل داشته یا بدون علت مشخصی نگران و مضطرب می شوند.
-قشقرق به پا می کنند و برای دلایلی که برای دیگران آشکار نیست به شدت پریشان می شوند.
-قادر نیستند با دیگران رابطه برقرار کنند.
-دوست ندارند در آغوش گرفته شوند یا دیگران را در بغل گیرند.
-تماس چشمی ندارند یا تماس آنها اندک است.
-به روش آموزش معمول پاسخ نمی دهند.
-با اسباب بازی درست بازی نمی کنند.
-چرخیدن و تاب خوردن را خیلی دوست دارند.
-احساس درد کمتر یا بیش از حد دارند.
-از خطرات نمی ترسند.
-پرتحرک یا کم تحرک اند.
-نسبت به اطرافیان واکنش عاطفی نشان نمی دهند.
-به صداها یا صحبت های اطرافیان پاسخ نمی دهند به طوری که به نظر می رسد ناشنوا هستند اگر چه حس شنوایی سالم است.
-70 درصد کودکان اُتیسم ناتوانی هوشی دارند.
- در برخی از کودکان اُتیستیک توانایی های خاصی وجود دارد.
اختلالات نافذ رشد
چندین اختلال در زیرگروه اختلالات نافذ رشد وجود دارد. در اختلالات نافذ رشد، آسیب های شدید در چندین حوزه رشدی وجود دارد. افرادی که در طبقه بندی اختلالات نافذ رشد قرار می گیرند در برقراری ارتباط اجتماعی دچار مشکل هستند ولی شدت آن متفاوت است.
نکات عمده ای که تفاوت میان اختلالات را بیان می کند اختلال اُتیستیک، اختلال آسپرگر، اختلال رت، اختلال فروپاشنده دوران کودکی و اختلال نافذ رشد غیراختصاصی است. در اختلال اُتیستیک ارتباط، تعامل اجتماعی و بازی تخیلی به طور مشخص آسیب می بیند. علایق، فعالیت ها و رفتارهای تکراری دیده می شود و اختلال در سه سال اول زندگی شروع می شود.
اختلال آسپرگر با آسیب در تعاملات اجتماعی و وجود فعالیت و علایق محدود مشخص می شود. تا خیر در شروع تکلم وجود دارد ولی در حقیقت مبتلایان مشکلات تکلمی کمتری دارند. هوش معمولاً طبیعی یا بالاتر از حد طبیعی است. اختلال رت نیز سیر پیشرونده ای دارد که فقط در دختران دیده می شود.
در این نوع اختلال ابتدا مراحل رشد طبیعی است ولی بعد مهارت های به دست آمده قبلی و توانایی استفاده هدفدار از دست ها را از دست می دهند و به جای آن حرکات تکرار شونده دست ایجاد می شود که معمولاً بین سنین یک تا چهار سالگی این اتفاق می افتد.
اما در اختلال فروپاشنده دوران کودکی رشد حداقل در دو سال اول زندگی طبیعی است و از دست دادن جدی مهارت هایی که قبلاً وجود داشته است مشاهده می شود.
اختلال نافذ رشد غیراختصاصی به تنهایی علایم مشخص هیچ یک از اختلالات بالا را نداشته و نمی توان آن را جز یکی از طبقه بندی های بالا جای داد.
برخی باورهای غلط درباره اُتیسم
این کودکان تحریکات حسی را به گونه متفاوت درک می کنند که موجب اشکال در ابراز محبت و برقراری ارتباط عاطفی در آنها می شود اما به هر حال این کودکان می توانند محبت کنند و در صورتی که آنها را باور کنیم قادر به داد و ستد عاطفی با آنها هستیم.
برخی باورهای غلط در مورد کودکان مبتلا به اُتیسم عبارتند از:
-کودکان مبتلا هرگز ارتباط چشمی برقرار نمی کنند.
-کودکان اُتیستیک نبوغ دارند.
-صحبت نمی کنند.
-قادر به نشان دادن محبت خود نیستند.
-اُتیسم یک بیماری روانی است.
-منظور از پیشرفت این کودکان یعین اینکه کاملاً شفا یابند.
-نمی توانند به دیگران لبخند بزنند.
-تماس جسمی محبت آمیز برقرار نمی کنند.
روش های درمانی
برخی از روش های درمانی -توانبخشی درباره اُتیسم شامل: دارودرمانی، رفتار درمانی و گفتار درمانی است.
منبع:
- انتشارات انجمن روانپزشکی کودک و نوجوان ایران