دو نوع آموزش برای کودکان تربیت پذیر در نظر گرفته می شود :

? ) آموزش برنامه ای :

روشی است که مطالب و قسمتهای مختلف برنامه از ساده به مشکل با نظم و ترتیب معینی تعیین شده اند که گام به گام اجرا می شود .

? ) آموزش آزاد و بدون درجه :

در این روش برای آموزش از نظر زمانی حدی وجود ندارد و کودک هر درسی را یاد گرفت به درس بعدی می پردازد . در این روش ، یادگیری به نحو مطلوبتری انجام می پذیرد .

ازدواج در میان نوجوانان مبتلا به نارسائیهای عاطفی و عقلی

از نظر سنتی ، ازدواج به عنوان سنگ زیر بنا در زندگی هر فرد شناخته شده است و کسانی که نمی خواهند ازدواج کنند را معمولاً‌ بعنوان افرادی غیر کامل تلقی می کنند و افراد چه استثنایی و چه طبیعی در اوایل زندگی خود در جامعه ای که در آن زندگی می کنند ازدواج را یک نهاد مهم در نظر می گیرند .

موضوع ازدواج موضوع مهمی است و باید در برنامه های آموزشی کودکان استثنایی مورد توجه قرار گیرد . در غیر اینصورت کودک ممکن است بدون داشتن درکی از پیچیدگی و اهمیت تعهدات زناشویی به سن بلوغ برسد . علاوه بر این ممکن است انتظاراتی غیر واقعی از توانایی خود در یک رابطه زناشویی در سر بپروراند .

 از آنجا که تعداد زیادی از کودکان مبتلا به پریشانی عاطفی به خانواده هایی از هم پاشیده تعلق دارند و از آن جا که تعداد زیادی از کودکان عقب مانده ذهنی سالهای فراوانی از عمر خود را در مؤسسات پناهگاهی می گذرانند ، ممکن است چیزی درباره ارتباطهای روزانه بین زن و شوهر را ندانند. برخی از کودکان استثنایی ممکن است در نقش همانند سازی با همجنسان خود با اشکال مواجه شوند ( مثلاً پسر ممکن است رفتارهای جنس مؤنث و نه جنس مذکر را تقلید کند ) یا ممکن است بداند مذکر و یا مؤنث می باشد اما ممکن است در شناسایی شغل ، مسئولیتها ، علایق و سرگرمیهای که از نظر سنتی برای جنسیت آنها مناسب تشخیص داده شده است با مشکلاتی روبرو گردد .

 تعدادی ممکن است چنین استدلال کنند که ازدواج افراد عقب مانده ذهنی عملی غیر عاقلانه است اما مشاهده شده تعداد زیادی از عقب مانده های ذهنی توانسته اند در روابط زناشویی ، سعادت ، ثبات و رضایت شخصی داشته باشند .

آنها به صورتی عاقلانه مشاهده کردند که « محبت ورزیدن و دریافت آن » و نیز لذتهای جسمی مخصوص کسانی نست که بالاتر از سطح هوشی معینی می باشند . ناتوانی در انجام وظایفی جز روابط ظاهری خصوصیت تفکیک ناپذیر افراد عقب مانده ذهنی نمی باشد و در برخی موارد ازدواج باعث افزایش قدرت اراده فرد برای کسب موفقیت شده بود ولی غالباً این همسران توانسته بودند بر ضعفهای فردی غلبه کنند .

 کمپتون عقیده دارد که ازدواج افراد عقب مانده ذهنی باید از چهار زاویه مورد توجه قرار گیرد .

?-  از زاویه دید همسران عقب مانده

?- از زاویه دید والدین

?-  از زاویه دید کودکی که هنوز متولد نشده است

?-  از زوایه دید جامعه

فواید چنین ازدواجهایی

?- همراه بودن با فردی که از توانایی عقلی مشابهی برخوردار است .

?- وسیعتر ساختن افقهای فردی از طریق معاشرت با فامیل و آشنایان همسر

?- نیازهای کمتر به سرپرستان

?- ارضای کامل نیازهای جنسی

?- امنیت و اعتماد شخصی

?- سهیم شدن در مسئولیتهایی که در اداره خانه باید به اشتراک انجام شود .

زیانهای چنین ازدواجهایی
?- مسائل مشترکی که ممکن است برای همسران طاقت فرسا باشد .

?- ارزیابی مداوم ثبات عاطفی که فرد ممکن است فاقد آن باشد .

?- ضعفهای فردی ( اعم از عاطفی یا جسمی )

?- برای امرار معاش از چه محلی می توانند پول بدست آورند ؟

?- انجام کارهای منزل چگونه صورت گیرد ؟

?- اگر یکی از زوجین بیمار شود چه اتفاقی خواهد افتاد ؟

?- اگر زن باردار شود چه باید کرد ؟

?- چگونه می توان از بارداری جلوگیری کرد ؟

?- در صورت بارداری چگونه از فرزند نگهداری شود

تردیدی نیست که نکته مهم در چنین ازدواجهایی این است که از طرف خانواده ها و جامعه بطور کامل حمایت شود . ولی آیا واقعاً چنین ازدواجهایی عاقلانه است ؟ دیدگاهها درباره چنین ازدواجهایی چیست ؟ و آیا در صورت ازدواج بهترین روش همان نازا و عقیم کردن عقب ماندها نیست که چنانچه در صدد کسبت چنین فوایدی هستیم حداقل بتوانیم کمی از مضراتش کم کنیم .

پیامهای بهداشتی

× آیا می دانید در انسان کمبود تغذیه باعث کمبود وزن بچه ، زایمان قبل از موعد و اختلال مغزی می شود .

× مننژیت ، مننگو ، آنفالیت ها شایعترین علل عقب ماندگی در بین عفونتهاست .

× امروزه با روشهای بسیار ساده و مخصوص بنام آمینومنتیزیس اختلالات کروموزمی تشخیص داده می شود .

× می دانید بسیاری از ناراحتیهای عصبی و روانی یا حتی عضوی اگر زودتر معالجه شوند با مخارج کم می شود از پیشرفت آنها جلوگیری کرد .

× اکثر عقب ماندگیها قابل پیشگیری هستند .

× والدین عزیز آیا می دانید هوش یک استعداد نسبت بلکه مجموعه استعدادهاست .

× بهترین راه جلوگیری از اتلاف سرمایه های اقتصادی و تباهی نیروی انسانی جلوگیری از بروز عقب ماندگیهاست .

× اکثر ناسازگاریهای کودکان زودگذر بوده و با رشد کودک اختلالات ساده رفتاری از بین می رود .

× آیا می دانید عوامل محیطی ( تربیتی فرهنگی – اجتماعی و … ) نقش مهمی در رشد هوش فرزندانیان بازی می کند .

× کمبودهای عاطفی مادر و پدر باعث اختلالات شخصیتی ، نارسائی هوشی و ناسازگاریهای اجتماعی می شود .

× تاثیر جدایی از مادر یا کمبودهای عاطفی فقط به دوران کودکی محدود نمی شود بلکه مراحل بعدی رشد را نیز در بر می گیرد .

× پدر و مادر عزیز به سلامت روانی و جسمانی کودک دلبندمان بیشتر بیندیشیم .

× پدران و مادرانی که تحصیلات بهتری دارند یا بهتر تربیت شده اند می توانند محیط مساعدتری برای رشد کودک فراهم کنند .

× محیط با انگیزه های بیشتر استعدادهای ذاتی کودک را بهتر شکوفا می سازد.

× آیا می دانید با تعداد نفرات اعضای خانواده نیز در رشد هوش دخیل است .

× آیا می دانید تغذیه نامناسب مادر در دوران بارداری و شیردهی در رشد کودک اثر نامطلوب می گذارد .

× آیا می دانید با سوء تغذیه باعث نقصان تعداد و اندازه سلولهای مغزی ، آنزیم ، پروتئین در کودک می شود .

× مادر عزیز آیا می دانید با اصلاح تغذیه می توان آثار سوئ تغذیه داروی رشد مغزی کودکان به میزان زیاد کاهش داد .

× با جلوگیری از حاملگی در سنین بالا ( مثلاً‌ بعد از ?? سالگی ) از بیماریهای زمان بارداری جلوگیری کنید .

× کودکانی که از نظر پیوندهای عاطفی با مادر یا اطرافیان دچار فقر شدید بوده اند اکثراً به اختلالات شخصیتی ، مبتلا می شوند .

× صبر و حوصله و مقاومت از شرایط ضروری و لازمه توفیق درمانی است .

× تا جایی که ممکن است با کودک عقب مانده رفتاری مشابه کودک عادی داشته باشیم .

× اکثر عقب مانده ها حساس اند و از بی مهری یا تحقیر اطرافیان و کم استعدادی خود رنج می برند .

× تشویق و مراقبت و کمک به کودک عقب مانده استعداد خفته اشان را بیدار کرده و موجب پیشرفت آنها می شود .

× کودک را آزاد بگذارید تا خودش به تنهایی کارهایش را انجام دهد .

× راهنمایی و حمایت از طرف والدین ضروری و اساسی است .

× هرگز کودک عقب مانده را سرزنش یا احیاناً تنبیه نکنید .

× روان درمانی برای رفع اختلالات هیجانی و عاطفی والدین در رابطه با واقعیت مشکل فرزندشان لازم و ضروری است .